10 hectare nieuwe natte natuur in Jabbeke

Inwoners van Jabbeke konden vandaag deelnemen aan een geleide wandeling door 10 hectare nieuw gevormd rietmoeras langs het kanaal Brugge-Oostende in Kwetshage (Jabbeke). Medewerkers van de Vlaamse Landmaatschappij vertelden over het duurzaam waterbeheer dat zal zorgen voor de optimale ontwikkeling van het nieuwe rietmoeras en voor extra waterbuffer. De nieuwe natte natuur komt er als leefgebied voor Europees beschermde vogelsoorten. Tijdens de wandeling werd een nieuwe watermolen ingehuldigd die de waterstand in het rietmoeras op peil zal houden.

In februari vorig jaar is de Vlaamse Landmaatschappij gestart met inrichtingswerken om graslanden langs het kanaal Brugge-Oostende om te vormen tot een moerasgebied. Ze compenseert zo leefgebieden voor vogels die verloren gingen door de uitbreiding van de achterhaven van Zeebrugge. Het eerste deel van de werken, goed voor 10 hectare rietmoeras, is nu klaar. Het nieuwe rietmoeras in Kwetshage komt er als leef- en jachtgebied voor de bruine kiekendief. Ook andere vogelsoorten waarvoor Europese natuurdoelen zijn vastgelegd, zoals roerdomp en porseleinhoen, zullen hier hun gading vinden.

Windwatermolen

Er zijn grootschalige grondwerken uitgevoerd om rietmoeras te bekomen: een aaneenschakeling van stukken open water afgewisseld met waterriet en met droger riet op de oevers. Het waterriet - riet dat een groot deel van het jaar met de voeten in het water staat, is van groot belang voor de typische rietvogels. Voor de optimale ontwikkeling van het rietmoeras was naast de uitvoerige grondwerken ook een verhoging van het waterpeil nodig. De voorbije maanden heeft de VLM daarom langs de Kwetshagestraat een nieuwe stuw gebouwd in combinatie met een watermolen, aangedreven door de wind : een zogenaamde windwatermolen. Door de werking van de stuw en de molen kunnen de waterpeilen hier in de toekomst hoger gehouden worden: het winterpeil verhoogt met 80 cm en het zomerpeil zal 20 tot 30 cm hoger liggen dan het huidige zomerpeil. ​ De stuw zorgt ervoor dat alle water tot op stuwhoogte in het gebied wordt opgehouden. De windwatermolen pompt water in het gebied. Op maximum peil kan in het gebied van 10 hectare in de winter ongeveer 40.000 m3 water opgehouden worden. Een deel van dat water infiltreert traag naar het grondwater. Gedurende het voorjaar en de zomer zal het waterpeil door verdamping geleidelijk dalen. Een lager waterpeil in de zomer is een voorwaarde voor een goed functionerend moerasecosysteem. De windwatermolen is de garantie dat het waterpeil in de zomer niet té laag zakt en dat tijdens de winter het gebied terug maximaal kan gevuld worden met water.

Vertegenwoordigers van gemeentebestuur en -raad van Jabbeke, VLM, Polderbestuur en ANB bij de nieuwe windwatermolen die samen met een nieuwe stuw zorgt voor een duurzaam waterbeheer.
Vertegenwoordigers van gemeentebestuur en -raad van Jabbeke, VLM, Polderbestuur en ANB bij de nieuwe windwatermolen die samen met een nieuwe stuw zorgt voor een duurzaam waterbeheer.

Nieuw Kwetshagezwin

Verderop in het natuurgebied zullen de waterpeilen minder verhoogd worden : 40 centimeter in de winter, terwijl het zomerpeil weinig zal verschillen van het zomerpeil van vóór de inrichting. In combinatie met afgraven op de juiste plaatsen blijft de overstromingsfunctie van het gebied verzekerd. Meer nog, er wordt zelfs bijkomend ruimte gemaakt voor water: ondanks de waterpeilverhoging wordt er ongeveer 15.000 m3 extra buffer gecreëerd die tijdens periodes van hevige regenval kan aangesproken worden. Om de waterafvoer van de stroomopwaarts gelegen gebieden te verzekeren werd het Kwetshagezwin verlegd tot aan de rand van het gebied. De oude bedding van de waterloop zal worden ingericht als centrale as in het rietmoeras, met open water en rietkragen. ​ De stroomopwaarts gelegen landbouwgebieden zullen dus zeker geen negatieve invloed ondervinden van de waterpeilverhoging in Kwetshage. ​

 

Vlaams minister van Omgeving, Zuhal Demir: “We compenseren hier 10 hectare natuur die verloren ging door een uniek nieuw natuurgebied te creëren. Dat is goed voor de biodiversiteit, maar even belangrijk is dat we dankzij de stuw, de watermolen en de grondwerken klimaatbestendiger worden. Met deze nieuwe natte natuur wapenen we ons tegen droogte én wateroverlast.” ​

Het nieuwe moerasgebied is een schakel in het Europese Natura 2000-netwerk en wordt beheerd door het Agentschap voor Natuur en Bos. Het sluit aan bij de 4 hectare rietmoeras die 10 jaar geleden werd aangelegd als compensatie voor de aanleg van de autosnelweg A11, op de plek waar voorheen de zogenaamde spookbruggen van Kwetshage lagen. Een resterende oppervlakte voor de natuurcompensaties voor A11 van 4 hectare wordt nu ook gerealiseerd. ​ ​

Blue Deal en Interreg Fresh4Cs

De realisatie van de klimaatbestendige natte natuur in Kwetshage is deels een uitvoering van de Blue Deal van de Vlaamse regering (projectprogramma natte natuur). De bouw van de windwatermolen en de inrichting van het achterliggend gebied gebeurden in het kader van het project Fresh4Cs (Interreg 2 Zeeën). In het project Fresh4Cs worden maatregelen uitgewerkt voor een duurzaam watergebruik en waterbeheer in de kustgebieden in het licht van de klimaatverandering. Hier in Kwetshage is onderzocht hoe in een poldergebied een deel van het overaanbod aan regenwater in de wintermaanden kan worden opgeslagen, in plaats van het af te voeren naar zee. Het oppervlaktewater dat zo wordt vastgehouden, infiltreert traag naar het grondwater, en maakt het mogelijk om essentiële doelstellingen voor natte natuur te verwezenlijken. 

Het project Natuurcompensaties voor de Achterhaven van Zeebrugge loopt al sinds 2005. Ondertussen heeft de VLM 356 van de vereiste 400 hectare natuur gecompenseerd door nieuwe natuurgebieden in te richten in de ruime omgeving van Zeebrugge. De wettelijke basis voor de terreinwerken in Kwetshage is een inrichtingsnota van de Vlaamse Landmaatschappij, die op 21 december 2018 door de Vlaamse regering is goedgekeurd.

De totale kostprijs van de eerste fase van de inrichting van Kwetshage bedraagt 877.386 euro. Dat bedrag wordt betaald met middelen van Blue Deal (521.876 euro), Interreg Fresh4Cs (163.000 euro), Agentschap voor Natuur en Bos (140.383 euro) en het Agentschap Wegen en Verkeer (52.127 euro). Algemene voorbereidende kosten (267.223 euro) zijn gedragen door het havenbedrijf Port of Antwerp Bruges.

De aankoop van de gronden in Kwetshage werd gefinancierd door het Agentschap voor Natuur en Bos en de afdeling Maritieme Toegang van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken.

Karolien Bracke

communicatieverantwoordelijke, Vlaamse Landmaatschappij

Edgard Daemen

Projectleider, Vlaamse Landmaatschappij

 

 

 

Persberichten in je mailbox

Door op "Inschrijven" te klikken, bevestig ik dat ik het Privacybeleid gelezen heb en ermee akkoord ga.

Over Vlaamse Landmaatschappij

De NV Vlaamse Landmaatschappij is een Extern Verzelfstandigd Agentschap van de Vlaamse overheid onder de bevoegdheid van de Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme.  

Voor de Vlaamse Landmaatschappij zijn een veerkrachtige open ruimte vol leven en een dynamisch platteland het antwoord op uitdagingen als de verstedelijking, de klimaatverandering en de achteruitgang van de biodiversiteit. We versterken de open ruimte en het platteland door te investeren in bodem- en waterkwaliteit, biodiversiteit, ruimte voor voedsel en sociale cohesie. We zorgen voor een kwaliteitsvol landschap en een gezonde omgeving, waar het goed is om te leven en te werken en waar er ruimte is voor ontspanning. 

Samen met lokale en bovenlokale belanghebbenden geven we het openruimtebeleid, het plattelandsbeleid en het mestbeleid vorm en voeren we het uit op het terrein. Zo dragen we samen met onze partners bij aan de realisatie van de Europese en Vlaamse natuur-, plattelands- en milieudoelen.

De VLM werd opgericht in 1988 en stelt ongeveer 600 personeelsleden te werk via 6 kantoren te Brugge, Gent, Brussel, Leuven, Herentals en Hasselt.

De foto's in onze perskamer zijn eigendom van de Vlaamse Landmaatschappij. Het gebruik van die foto's is toegestaan mits bronvermelding (copyright Vlaamse Landmaatschappij).

Contact