Inrichting pastorie en stoomzagerij Laakdal

Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw heeft het landinrichtingsplan ‘Pastorie en Stoomzagerij’ goedgekeurd. Op basis van dat plan wordt de omgeving van de site van de pastorie en die van de oude Stoomzagerij ingericht. Beide sites zullen deel uit maken van het recreatieve netwerk de Merode. 

De voormalige pastorie en het oudste schooltje liggen in het centrum van Vorst-Meerlaar. De pastorie werd in 1804-1808 door Norbertijnen gebouwd op de plaats van de “Kapelleschans”, een 17e -eeuwse schans met schanshuis. De ringgracht die vroeger rond de schans lag, is nog bewaard gebleven tot in de jaren ’50. Naast de pastorie is er een klein schoolgebouw bestaande uit één klaslokaal en een tweede kamer met een open haard en een bakoven. Mogelijks is dat het oudste schoolgebouw uit de Kempen.

De inrichting van de buitenomgeving sluit aan bij de nieuwe functie van de pastorie, die dienst zal doen als dagopvang voor senioren en als noodopvang.  De tuin van de pastorie wordt nog aantrekkelijker gemaakt door het voorzien van moestuinbakken, een aantal speelelementen en nieuwe zitbanken. De voormalige ringgracht wordt deels zichtbaar gemaakt. De bestaande wandelpaden worden toegankelijk gemaakt voor rolstoelgebruikers. Verder zal de pastorie beter zichtbaar worden door het opsnoeien van de bomen langs de voorzijde van het gebouw en wordt de parking heraangelegd. De pastorietuin wordt een aangename startplaats in het wandelnetwerk de Merode.

De voormalige stoomzagerij in de Heistraat is enig in zijn soort in Vlaanderen. Een aantal fabriekshallen, verschillende werktuigen en een stoommachine van rond 1900 zijn bewaard. Het is een uniek voorbeeld van de stoomgeneratie en van werktuigen van Belgisch fabricaat van de periode tussen 1900 en de Tweede Wereldoorlog.

Met de aanleg van de omgeving willen we de geest van de vroegere industriële site weer tot leven brengen. Machines en boomstammen zullen inspiratie leveren voor (educatieve) belevingselementen. Picknickbanken en zitbanken zorgen voor een aangename ontmoetingsplaats voor wandelaars en fietsers maar ook voor de wijkbewoners.

De restauratie van de sites zal gefaseerd verlopen. Eerst komen de gebouwen aan de beurt. Die worden gerestaureerd door de gemeente, met subsidies van Onroerend erfgoed gerestaureerd. Daarna wordt de buitenomgeving ingericht. 

De kostprijs voor de heraanleg van de buitenomgeving van beide sites bedraagt 349.507 euro. Vlaanderen betaalt daarvan 237.504 euro, de gemeente Laakdal neemt 112.003 euro voor haar rekening. De provincie Antwerpen zorgt voor bewegwijzering naar het wandel- en fietsroutenetwerk.

De restauratie van de buitenomgeving van beide beschermde gebouwen past in het uitvoeringsprogramma voor het gebied de Merode.  Dat gebied is immers niet alleen een prachtig stuk natuur- en cultuurlandschap,  het is ook rijk aan heel wat  cultureel en onroerend erfgoed.   

Om het industriële erfgoedverhaal aanschouwelijk te maken voor de bezoekers, komt er nog een belevingsstudie in samenwerking met de gemeente, erfgoedcel k.ERF, Kempens Landschap vzw en de Vlaamse Landmaatschappij. De gemeente zal in de gebouwen onder meer een toeristische verhuurdienst inrichten zodat je met elektrische voertuigen het mooie Merodegebied kan verkennen.

Quote Gerda Broeckx, schepen van cultuur en toerisme:

"Ook het V.V.V., onze toeristische partner, beschouwt dit project als een meerwaarde voor Laakdal.  Aanvullend aan hun eigen realisaties, zoals een picknickhut in elke deelgemeente, de uitgestippelde wandelingen en routes, de sterke uitbouw van het geocache-netwerk, zal de verfraaiing van pastorij en zagerij deze initiatieven versterken.  Naast het klompenmuseum in Veerle (beheerd door de Vrienden van het Museum vzw) zetten deze twee sites Laakdal op de toeristische kaart van het Merodegebied."