Ruilverkaveling Sint-Rijkers brengt veelzijdige herinrichting in en om Alveringem

Veel landbouwers in en om Alveringem werken sinds vorige winter niet meer op hun vertrouwde gronden. Ze zijn betrokken bij de ruilverkaveling Sint-Rijkers, een inrichtingsproject waarbij de gronden van landbouwers geruild zijn met het oog op een meer efficiënte landbouw. Tegelijk richt de overheid het gebied van ongeveer 1900 ha beter in.

Vandaag, 28 juni, wordt de akte van de ruilverkaveling Sint-Rijkers ondertekend. Daarmee wordt de herverkaveling definitief vastgelegd: 2907 percelen zijn herleid naar 923 percelen zodat de landbouwers hun gronden beter kunnen bewerken. Ze zijn groter, meer aaneengesloten, regelmatiger van vorm, beter toegankelijk en liggen dichter bij de boerderijen. De archeologische site van de verdwenen kerk van SintRijkers ligt centraal in het projectgebied en gaf haar naam aan de ruilverkaveling. 

Herverkaveling 
Het ruilverkavelingsproject Sint-Rijkers ging in 2009 van start. De herverkavelaar van de Vlaamse Landmaatschappij peilde naar de wensen van de grondeigenaars en –gebruikers en werkte daarna, rekening houdend met de mogelijkheden en beperkingen op het terrein, een voorstel van herverkaveling uit. Alle gronden kregen een puntenwaarde. Het streefdoel was dat elke betrokkene vóór en na de herverkaveling evenveel punten zou hebben. Eigenaars met minder punten krijgen een vergoeding; eigenaars die meer punten krijgen  toebedeeld dan ze inbrachten, betalen een opleg. De wet op de ruilverkaveling garandeert inspraak van de eigenaars en gebruikers via informeel overleg, via openbare onderzoeken en de uiteindelijke mogelijkheid om bij onenigheid de vrederechter in te schakelen. Dat laatste is in de ruilverkaveling Sint-Rijkers niet gebeurd: de volledige herverkavelingspuzzel kon in der minne worden gelegd.  

Inrichtingswerken
Kavels hergroeperen houdt in dat niet alle perceelsgrenzen behouden kunnen worden. Op sommige plaatsen moeten grachten gedempt worden om nieuwe kavels te kunnen vormen. Om een goede afwatering te garanderen, worden soms nieuwe grachten gegraven. Andere worden geruimd of krijgen een nieuw profiel. De percelen moeten vlot bereikbaar zijn; daarom worden ook wegen (her)aangelegd of aangepast. 
De ruilverkaveling Sint-Rijkers heeft meer ambities dan enkel de landbouw te ondersteunen. Het is een project waar alle plattelandsbewoners en ook de natuur en het leefmilieu baat zullen van hebben.

• Zo werkt de ruilverkaveling samen met het Agentschap Wegen en Verkeer aan de verbetering van de verkeersveiligheid door bijv. het aantal kruispunten over de N8 te verminderen.
• Ook wordt door of door toedoen van de ruilverkaveling 17 km nieuwe vrijliggende fietspaden aangelegd. Men zal na de werken veilig kunnen fietsen o.a. van de dorpskom van Alveringem via Izenberge naar Leisele. 
• Door de aanleg van nieuwe stukken wandelpad komen heel wat nieuwe wandelverbindingen tot stand en wandelcircuits van 1,3 en 4,3 km in de buurt van het dorp van Alveringem. 
• Verder wordt nabij de Lovaart de duidelijke grens tussen de polders en het zandleemplateau geaccentueerd met nieuwe beplanting. Langs de hoofdwaterlopen (bijv. de Bampoelbeek) wordt aan de ene zijde ca. 9 km grasbufferstroken ingezaaid (om het inspoelen van meststoffen in de waterlopen te verminderen en om het Polderbestuur een betere toegang tot de waterlopen te geven) en aan de andere zijde komt beplanting als buffer en als groene as.
• In totaal wordt over een lengte van 15 km nieuwe beplanting voorzien langs hoofdwaterlopen, wegen en paden en het talud tussen polder en zandleem.  
• Ook aan het archeologisch erfgoed werd aandacht besteed, zo werd met middelen van de ruilverkaveling de militaire veldkeuken uit de Eerste Wereldoorlog aan de Gapaard in ere hersteld. De archeologische site aan de Klarewal en van de kerk van Sint-Rijkers zijn met middelen van het Vlaams Gewest aangekocht en worden eigendom van Alveringem, de site van het verdwenen kasteel van Vinkem gaat op dezelfde manier naar de stad Veurne. 

Partnerschap 
Veel mensen en organisaties uit de regio zijn betrokken bij dit ruilverkavelingsproject. In 2009 werd een ruilverkavelingscomité opgericht met vertegenwoordigers van de landbouwsector en van verschillende overheden. Het comité heeft rechtspersoonlijkheid en is bouwheer van de terreinwerken. Een ambtenaar van het nieuwe departement Omgeving is voorzitter. De Vlaamse Landmaatschappij fungeert als secretariaat en levert de nodige mankracht om het project uit te voeren in opdracht van het comité. Ook de provincie WestVlaanderen en de gemeentebesturen van Alveringem, Lo-Reninge en Veurne zijn betrokken en dragen hun steentje bij in de financiering. Als alle geplande werken uitgevoerd zijn, zal deze ruilverkaveling ongeveer 12,4 miljoen euro gekost hebben. 

 
Afronding in 2020 
Eind dit jaar wordt een nieuwe reeks inrichtingswerken gestart, met o.a. de heraanleg van de Zwartpaardstraat en de zogenaamde Kleine Bampoelstraat. De laatste inrichtingswerken worden in 2019 aangevat. Er volgt in 2020 een tweede akte, daarin wordt de kostenverdeling beschreven.