Lancering programma Water-Land-Schap

Vandaag lanceert Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw het programma Water-Land-Schap. Het programma zal lokale initiatieven van landbouwers, bedrijven, overheden en organisaties subsidiëren om uitdagingen als droogte, overstromingen, een goede waterkwaliteit en verzilting aan te pakken. De minister doet dan ook een oproep aan lokale trekkers om samenwerkingsverbanden op te zetten en initiatieven in te dienen bij het programmateam Water-Land-Schap. 

De voorbije jaren hebben we in Vlaanderen de gevolgen van de klimaatverandering aan den lijve ondervonden: opvallend zachte winters, zware regenbuien, lange periodes van droogte. Voor de landbouw brengt dat nieuwe uitdagingen met zich mee, uitdagingen waar we best niet op individueel niveau maar wel op  ruimere schaal oplossingen voor zoeken. 

In landelijke gebieden zijn de hoofdgebruikers van de open ruimte essentiële partners om aan een goed waterbeheer, in harmonie met een duurzame landbouw en een aantrekkelijk landschap te werken. Op heel wat plaatsen buigen landbouwers, natuurverenigingen, bedrijven, grondeigenaars, lokale overheden, waterbeheerders , … zich al over watergerelateerde problemen. Het programma Water-Land-Schap wil die inspanningen ondersteunen met expertise en met subsidies. 

Oproep lokale coalities
Minister Schauvliege roept lokale coalities op om een voorstel van initiatief in te dienen dat in aanmerking komt voor een subsidie vanuit het programma Water-Land-Schap. De minister mikt op initiatieven die water, landbouw, natuur, landschap en verstedelijking in één visie samenbrengen om onze beek- en riviersystemen sterker te maken of onze watervoorraden te beschermen en dus de omgeving weerbaarder maken tegen klimaatverandering. 

Voor de lokale samenwerkingsverbanden wordt de nodige ondersteuning voorzien. Er is een programmateam Water-Land-Schap samengesteld met deskundigen van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het Departement Omgeving, het Departement Landbouw en Visserij, het instituut voor Landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek (ILVO), het Vlaamse Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO), het Vlaams Kenniscentrum Water (VLAKWA), het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en van het studiebureau Architecture Workroom Brussels, waarin kennis over water, landbouw en landschap samengebracht wordt. Dat programmateam zal in november tijdens vijf provinciale infomomenten geïnteresseerden bij elkaar brengen om hen uit te nodigen en te stimuleren om tot nieuwe initiatieven te komen. Het programmateam heeft ook een infokrantje klaar waarin de details van de oproep uitgeschreven staan (zie www.vlm.be). 

Een idee of initiatief indienen kan tot 1 maart 2018. Uit de ingediende voorstellen zal een jury, bestaand uit leden van het programmateam en experten op vlak van water, landbouw en landschap, de 10 meest geschikte voorstellen kiezen. Het zullen die  initiatieven zijn die het best aan de gestelde criteria voldoen: o.a. een voorbeeldfunctie hebben, betrokkenheid van lokale actoren stimuleren, oplossingen of een aanpak voor urgente problemen bieden, duurzaam zijn, en bijdragen aan een  robuust waterlandschap, aan de landschapskwaliteit van de omgeving en aan duurzame voedselproductie. 

Half maart 2018 worden dan de 10 geselecteerde projecten bekendgemaakt. Daarna gaan in verschillende regio’s in Vlaanderen de lokale coalities aan de slag om voor hun initiatief maatregelen en acties te formuleren die leiden tot duurzame landbouw, waterbeheer en landschap. Ze krijgen daarvoor ondersteuning van het programmateam. Dat levert gebiedsgerichte kennis, Vlaamse of Europese inzichten over bijvoorbeeld klimaatverandering, of begeleiding bij het te voeren proces of studiewerk. 

Subsidies landinrichting
Zodra de initiatieven uitgewerkt zijn, is daarmee ook de basis gelegd voor een landinrichtingsproject WaterLand-Schap, dat dus verspreid over het Vlaamse grondgebied tien lokale deelprojecten bevat.  Na goedkeuring van het project, voorzien eind 2018, kunnen de lokale coalities beroep doen op subsidies landinrichting voor de uitvoering van hun plan. Er wordt een subsidie toegekend van 70% voor het uitvoeren van studies, en van 50% voor het uitvoeren van kleinschalige initiatieven of quick wins. Die laatste kunnen al vanaf 2019 klaar zijn op het terrein.  Bij complexe projecten, wanneer een inrichtingsplan landinrichting goedgekeurd is, zijn ook subsidies mogelijk van 70% voor uitvoering van kleinschalige werken en voor de opmaak van een onderhouds- of beheerplan en van 50% voor dienstenovereenkomsten of beheerovereenkomsten op maat van provincies of gemeenten, en voor grondverwerving. 

Minister Schauvliege: “Noch de overheid, noch de landbouwers, noch de burgers, noch de bedrijven kunnen de klimaatuitdagingen in hun eentje aan. We moeten de handen in elkaar slaan. Het nieuwe programma Water-Land-Schap biedt hiervoor de mogelijkheden. Ik hoop dan ook dat heel wat landbouwers, bedrijven, organisaties en burgers elkaar zullen vinden, samen initiatief zullen nemen, en samen met de Vlaamse overheid op zoek zullen gaan naar nieuwe manieren om in te spelen op een veranderende omgeving. Zo kunnen we ook in de toekomst een duurzame landbouw verenigen met een watersysteem dat in evenwicht is  en met een aantrekkelijk landschap en dat zijn nu precies de belangrijkste elementen van een echt WaterLand-Schap.”