Dit waren de Scheldehelden van 2020-2022

In 2018 begon de Vlaamse Landmaatschappij aan een zoektocht naar Scheldehelden. In Klein-Brabant vonden we inwoners, verenigingen of besturen die de kwaliteit van hun leefomgeving wilden verbeteren. Tussen 2020 en 2022 kleurden zo 9 nieuwe projecten het landschap van Klein-Brabant. We geven je graag een overzicht van de kleinschalige, kortlopende projecten in het gebied tussen de Schelde en de Rupel.

Lokaal voor Onder De Eiken vzw

De vzw ‘Onder De Eiken’ baat een speelbos uit in Lippelo. In het bos is plaats voor activiteiten zoals workshops en opleidingen voor de lokale gemeenschap. Met de subsidies van Scheldehelden bouwden ze een gezellig en functioneel lokaal, deels uit recuperatiematerialen.

Het historisch verhaal van wilgen en notelaars op de Notelaer

Het paviljoen ‘De Notelaer’ op de Scheldedijk in Bornem wordt omgeven door een park met een wilgenarboretum (een tuin met verschillende wilgensoorten) dat verwijst naar de vroegere wilgenteelt en mandenmakerij in Klein-Brabant. Kempens Landschap ​ herstelde het verwilderde aboretum. Ze zette de wilgen weer in hakhoutbeheer, waarbij de wilgen regelmatig gesnoeid worden, en plantte nieuwe soorten aan op het domein. Ook de historische toegangsdreef tot het domein werd gerestaureerd.

Ooievaars voor Klein-Brabant

Tijdens de jaarlijkse trek strijken er regelmatig ooievaars neer in Klein-Brabant. Met de plaatsing van twee ooievaarsnesten in Weert, stijgt de kans dat er binnenkort een broedpaar aan de schelde nestelt. De drassige weilanden tussen de Schelde en de Oude Schelde, zijn namelijk een ideaal leefgebied voor ooievaars. Dit project was een initiatief van Marc Nietvelt. Hij werd ondersteund door Vogelbescherming Vlaanderen en de gemeente Bornem.

Herstel Bommelsdijk met heraanleg poel Coolhoef

Regionaal Landschap Schelde-Durme, de gemeente Bornem en de eigenaar herstelden de historische Bommelsdijk in de Vlietvallei. De dijk is nu beter toegankelijk voor zowel wandelaars als landbouwvoertuigen. Een nieuwe bomenrij langs de dijk vormt nu een veilige doorgang voor vleermuizen naar het beschermde gebied ‘Het Moer’. Als tweede maatregel werd de historische poel ‘Coolhoef’, vlak bij de Bommelsdijk, opnieuw uitgegraven. Tal van dier- en plantensoorten profiteren hiervan.

Boekenruilkastjes in Puurs-Sint-amands

De gemeente Puurs-Sint-Amands plaatste op negen ontmoetingsplekken boekenruilkastjes. Zo kunnen de inwoners op een laagdrempelige manier in contact komen met niet alleen boeken, maar ook met elkaar. De kastjes werden gemaakt door de bewoners en medewerkers van een psychiatrisch centrum. Ondertussen heeft elk kastje ook een meter of peter!

historische site Nattenhaasdonk toeristisch en educatief voorgesteld

In het kerkgebouw van Wintam kun je nu de geschiedenis van het verdwenen Scheldedorp Nattenhaasdonk ontdekken. Een permanente tentoonstelling vertelt hoe het dorp vocht tegen de Schelde en haar overstromingen. De Vlaamse Waterweg co-financierde de tentoonstelling en verzorgde een luik over het Sigmaplan. Dit initiatief bracht een nieuwe invulling aan de ontwijdde kerk van Wintam. De tentoonstelling ging gepaard met een nieuw kunstwerk. VZW De Nieuwe Opdrachtgevers vond kunstenares Elise Eeraerts die met glasramen een baken van licht maakte in de toren. Theophiel Segers van het Genootschap Sint Margareta was de drijvende kracht achter dit project.

Huveneersheuvel

Met de subsidies van Scheldehelden heeft Constant de Wit de beschermde archeologische site Huveneersheuvel in het historische Nattenhaasdonk grondig aangepakt. De site lag er wat verwaarloosd bij, maar zowel lokale organisaties als overheidsorganisaties staken de handen uit de mouwen om de site te herwaarderen en te ontsluiten. De kapel en herinneringskruisen werden gerestaureerd en nieuwe bewegwijzering en infoborden zorgen voor de nodige informatie. Het project is een samenwerking tussen de kerkfabriek, de gemeente Bornem, ​ Heemkundige kring Klein-Brabant, het Regionaal Landschap Schelde en Durme, de Vlaamse Waterweg, Toerisme Klein-Brabant, het genootschap Sint-Margaretha en Onroerend Erfgoed.

Actie voor bijen Klein-Brabant

Natuurpunt Klein-Brabant stelde met de subsidies een ‘Bijenplan Klein-Brabant’ op. Klein Brabant is een van de best onderzochte regio’s van Vlaanderen met een enorme soortenrijkdom. Met beheer en inrichting op maat gaf Natuurpunt de bijen het nodige extra duwtje in de rug. Zo werd de bijentuin aan het Hof van Coolhem vernieuwd en werd de abdij van Bornem omgetoverd tot een bijenparadijs met een bloemenweide, bijenvriendelijke haag en bijenhotel. Ook de Huveneerschool in Bornem en de LAB-school in Puurs-Sint-Amands droegen hun steentje bij, door elks een bijenhotel te plaatsen en een bloemenweide aan te leggen. Natuurpunt organiseerde dit jaar nog een activiteit in de abdij van Bornem waarbij bezoekers een bijenhotel in elkaar konden timmeren voor hun eigen tuin.

Zintuigprikkelende doe-tuin domein NEKTARI vzw

NEKTARI vzw (voorheen vzw 't Ontzent) in Puurs biedt woonondersteuning voor mensen met een beperking. Zij maakten de open ruimte op hun domein, het historische Schemelbert, toegankelijk voor een ruim publiek. De tuin is nu een plaats voor contact met de buurtbewoners. De doe-tuin heeft een wandelpad met bewegingsactiviteiten. De Landelijke Gilde hielp mee om de tuin in te richten met bloembakken met plukfruit waar ook rolstoelgebruiken van kunnen plukken. Sjabi vzw hielp bij de restauratie van de historische brug op het terrein.

De Narwal van Wintam

De vondst van het kadaver van een narwal in 2016 in Wintam, was de eerste waarneming in België van deze soort uit het noordpoolgebied. Met behulp van de subsidies van Scheldehelden kon Natuurpunt Rupelstreek deze bijzondere vondst vereeuwigen. Een street art-kunstenaar bracht een grote tekening van de narwal aan op het paviljoen aan het noordelijk eiland nabij de monding van de Rupel in de Schelde. Binnenin het paviljoen vertellen infopanelen het verhaal van de terugkerende vissen en zeezoogdieren.

Voor meer inhoudelijke informatie over de Scheldehelden of een specifiek project:

Dries Van Hecke, Communicatiedeskundige VLM Oost
​0471779208
​Dries.vanhecke@vlm.be

Voor meer persinformatie:

Juul Adriaens, communicatie VLM
​0493 09 71 79
​Juul.adriaens@vlm.be