EIP-AGRI: Acht jaar duurzame innovatie in Europese land- en bosbouw

Acht jaar lang bouwde het EIP-AGRI netwerk aan duurzame innovatie en productiviteit in de Europese land- en bosbouw. Het EIP-AGRI Service Point in Brussel ondersteunde de groei van dit innovatienetwerk, in opdracht van de Europese Commissie. Als hoofdpartner werkte de Vlaamse Landmaatschappij daarvoor samen met 6 andere partners uit verschillende EU lidstaten. Pacôme Elouna Eyenga, projectmanager bij de dienst Ontwikkeling van de Vlaamse Landmaatschappij licht toe: “Door boeren, onderzoekers en adviseurs samen te brengen, stimuleren we hen om samen te werken en innovatieve kennis te delen, die we helpen verspreiden over alle Europese lidstaten. De landbouwpraktijk staat daarbij altijd centraal.” ​

Toen de Europese Commissie (DG AGRI) in 2013 het EIP-AGRI netwerk oprichtte, was het doel duidelijk. Dit ‘Europees Innovatiepartnerschap voor duurzaamheid en productiviteit in de land- en bosbouw’ zou kennis over duurzame innovatie verspreiden in Europa en een netwerk uitbouwen waarin landbouwers, onderzoekers en adviseurs met elkaar in contact komen om zo efficiënt kennis te delen en samen oplossingen te vinden voor uitdagingen uit het veld. ​

Als een boer uit Polen een manier zoekt om duurzaam gewasplagen te bestrijden, efficiënter met water om te gaan of een korte voedselketen op te zetten, dan hebben onderzoekers of andere landbouwers uit Zweden, Spanje of België daar misschien al een oplossing voor. Adviseurs en onderzoekers kunnen dan weer ideeën van landbouwers verder delen in hun eigen netwerken. Zo worden innovatieve ideeën en goede praktijken efficiënt verspreid doorheen de EU, van veld naar lab en omgekeerd.

Vanuit Brussel ondersteunde het EIP-AGRI Service Point de uitbouw van dit innovatienetwerk. Samen met consortiumpartners uit Duitsland, Estland, Frankrijk, Nederland, Spanje en België stond de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) mee aan de wieg van het EIP-AGRI netwerk. Het Service Point organiseerde in de afgelopen 8 jaar talloze netwerkevenementen waarin kennis delen en innovatie centraal stonden. Tijdens meer dan 40 focusgroepen verdiepten telkens 20 experts uit de hele EU zich in actuele thema’s uit de land- en bosbouw. Diverse onderwerpen kwamen aan bod, zoals bodemvervuiling of -verzilting, vermindering van antibioticagebruik bij varkens, precisielandbouw, vorstschade bij fruitproductie, hernieuwbare energie, korte voedselketens en agro-ecologie.

Vlaamse bioboer Bavo Verwimp aan het woord tijdens de workshop 'Small is smart' (Roemenië, 2019)Deelnemers workshop 'Organic is operational' (Duitsland, 2017)

Experten focusgroep 'Soil contamination' (veldbezoek, Italië, 2019)Deelnemers veldbezoek workshop 'Small is smart' (Roemenië, 2019)

Innovatie speelt een belangrijke rol in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en zal dat ook in de toekomst blijven doen. Alle innovatieve thema’s die in het EIP-AGRI netwerk behandeld werden, werden opgenomen in de Europese ‘Green Deal’ en de ‘Farm to fork’ strategie. Daardoor zullen die thema's en inzichten verder verspreid worden en in de toekomst gangbare praktijken kunnen worden.”

Bioboer Bavo Verwimp is één van de Vlamingen die deelnamen aan een EIP-AGRI netwerkevenement. Hij nam deel aan de EIP-AGRI workshop ‘Small is smart’ (Roemenië, oktober 2019). Daarin werkten Europese boeren, onderzoekers en adviseurs samen innovatieve oplossingen uit voor kleinschalige land- en bosbouwbedrijven. Bavo kon nieuwe inzichten daarna toepassen op zijn boerderij ‘De Kijfelaar’ in Herentals.

“Door biologische landbouw kunnen we zorg dragen voor mens en natuur, op een economisch haalbare manier. Op de boerderij hebben we de manier waarop we produceren maar vooral ook de manier waarop we verkopen veranderd. Dat doen we nu rechtstreeks aan de consument en aan andere boeren. Die veranderingen zijn arbeidsintensief, waardoor we nu meer mensen bij het werk op de boerderij betrekken. Er zijn verschillende zelfstandige boeren actief op De Kijfelaar, allemaal in deeltijdse jobs. We werken ook met mensen uit de groene zorg en met stagiairs die allemaal vanuit hun eigen perspectief een bijdrage leveren aan onze boerderij. Zo evolueert De Kijfelaar stilaan van een familiebedrijf naar een coöperatief samenwerkingsverband.”

“Praten met andere boeren uit Europa die met dezelfde uitdagingen omgaan draagt toch enorm bij aan de drive en de ‘goesting’ om nieuwe dingen te proberen en verder te evolueren, ook al pas je misschien niet alle nieuwe inzichten toe op je eigen boerderij. De meerwaarde van een netwerkevenement zoals de EIP-AGRI ‘Small is smart’ workshop gaat volgens mij ook verder dan enkel kennisoverdracht. Het netwerken ter plekke werkt echt inspirerend.”

Pacôme Elouna Eyenga, projectmanager bij de dienst Ontwikkeling van de Vlaamse Landmaatschappij, legt uit dat een aantal thema’s die het EIP-AGRI netwerk aansneed ook bijzonder relevant zijn voor de Vlaamse Landmaatschappij. “Door het EIP-AGRI netwerk kregen we toegang tot nieuwe kennis en Europese netwerken die ons toonden hoe de rest van Europa innovatie stimuleert en toepast op het veld. Een aantal topics zoals bodemgezondheid, water- en nutriëntenbeheer, een efficiënter gebruik van meststoffen en emissiereductie zijn niet enkel belangrijk voor onze eigen beleidsthema’s, maar ook voor klimaat en innovatie in het algemeen.”

Ook in de toekomst zal het EIP-AGRI netwerk innovatie en kennisdeling stimuleren en zal er verder gebouwd worden op de geleverde inspanningen en resultaten van het EIP-AGRI Service Point. “We kijken met spanning uit naar de beoordeling van onze ingediende offertes voor het nieuwe netwerk rond het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en hopen op een vervolg op dit succesvolle avontuur”, besluit Pacôme.

Achtergrondinformatie

Acht jaar EIP-AGRI: video en publicatie

Van 2013 tot 2021 bouwde het EIP-AGRI netwerk bruggen tussen onderzoek en praktijk door Operationele Groepen, multi-actorprojecten en netwerkactiviteiten om innovatie te stimuleren voor een productieve en duurzame land- en bosbouw. Het enthousiasme en de toewijding van de mensen in dit netwerk waren essentieel voor het succes van EIP-AGRI, dat velen in Europa voordeel kan bieden.

EIP-AGRI

Het Europees Innovatiepartnerschap voor productiviteit en duurzaamheid (EIP-AGRI) is één van de vijf EIPs die opgezet werden door de Europese Commissie, die gericht zijn op innovatie en modernisering van de betreffende sectoren. ​

Het EIP-AGRI stimuleert innovatie in de landbouw en bosbouw door bruggen te bouwen tussen onderzoek en praktijk – door het EIP-AGRI netwerk en door onderzoeks- en innovatieprojecten.

De EIPs willen bestaande instrumenten en initiatieven beter stroomlijnen, vereenvoudigen en coördineren, en hen aanvullen met passende acties waar nodig. ​ Vooral twee specifieke financieringsbronnen zijn belangrijk voor het EIP-AGRI: het EU Onderzoeks- en Innovatiekader Horizon 2020, en het Europese beleid voor plattelandsontwikkeling.

Projectinfo

Specifieke brochures en video’s over de bouwstenen van het EIP-AGRI