Hoe bodemkunde en archeologie bijdragen tot meer kennis over het landschap

Op 6 en 7 november vond een conferentie plaats te Brugge met als thema geo-archeologie. Deze bijeenkomst was een organisatie van Raakvlak, de Vlaamse Landmaatschappij en het “Office du patrimoine et de l’archéologie” van Neuchâtel (Suisse).

Op deze internationale conferentie waren 95 wetenschappers uit verschillende bodemgerelateerde disciplines aanwezig. Besproken thema’s waren onder meer bodemontwikkelingen, het gebruik van bodemkunde als hulpwetenschap voor archeologie, het verzamelen en gebruiken van (recente en oudere) bodemdata, toekomstige uitdagingen,… Deze thema’s zijn sterk aanwezig in de werking van de Vlaamse Landmaatschappij en de diverse inrichtingsprojecten.

Op 6 november werd tijdens een excursie de polderstreek rond Brugge bezocht. Het middeleeuwse Brugge ligt op het raakvlak van de polders en de zandstreek en was vroeger vanuit zee enkel toegankelijk via geulen en kreken. Toch ontwikkelde zich net hier tijdens de middeleeuwen een van de belangrijkste havens van die tijd. Tijdens de excursie kregen de deelnemers tekst en uitleg over het landschap van voormalige getijdegeulen en het gebruik ervan door de mens.
In de polderstreek en net ten zuiden ervan zijn verschillende inrichtingsprojecten lopende waar (de ontwikkeling van de) bodem en archeologie een belangrijke rol spelen: de vereenvoudigde ruilverkaveling A11 met het voormalig havendorpje Hoeke, en het landinrichtingsproject Zwinpolders, met de monding van het Zwin, verdwenen forten, dorpen en voormalige dijken. Ook het landinrichtingsproject Groene Fietsgordel Brugge (stadswallen Damme-Zuid) en de natuurcompensaties voor de havenuitbreiding van Zeebrugge (Damme-Noord, Dudzeelse Polders) en andere projecten zijn bepaald door de ontwikkelingsgeschiedenis van het gebied. De kennis van de VLM-collega’s vormde een belangrijke bijdrage aan deze excursie.

Op 7 november stelden wetenschappers vanuit verschillende delen van Europa de resultaten van hun wetenschappelijk onderzoek voor. De presentaties toonden aan hoe archeologie en aardwetenschappen elkaar aanvullen bij het ontrafelen van het verleden. Daarnaast werden toepassingen van de verschillende bodemdata en -technieken in archeologisch onderzoek besproken evenals de reconstructie van vroegere landschappen en het gebruik hiervan door de mens. Via posters werden nieuwe onderzoeksmogelijkheden en recente onderzoeken gepresenteerd.
De VLM gaf toelichting bij een toepassing van landschappelijk bodemonderzoek voor de inrichting van de beschermde archeologische site Ver-Assebroek (landinrichtingsproject Groene Fietsgordel).

De resultaten van deze conferentie zijn gepubliceerd in een rijkelijk geïllustreerde publicatie die in het voorjaar van 2020 ook digitaal ter beschikking wordt gesteld. De abstract van het boek kan je alvast raadplegen op http://doi.org/10.5281/zenodo.3527265.