Investering van 4.2 miljoen euro moet vallei rond de Zwarte Beek in Beringen verder herstellen

Vlaams minister van Natuur Zuhal Demir, heeft een volgende fase in het ‘natuurinrichtingsproject Zwarte Beek’ goedgekeurd’. Door de vallei te herstellen kan er opnieuw een pak meer regenwater worden vastgehouden en infiltreren in de grond. Wat door alle specialisten als een belangrijke maatregel wordt gezien in de strijd tegen droogte. “De Vallei van de Zwarte Beek is niet alleen een prachtige trekpleister voor natuurliefhebbers en wandelaars, ze is onmisbaar in de strijd tegen verdroging, voor biodiversiteit en zorgt voor gezondere lucht”, zegt Demir.

Vallei van de Zwarte Beek

Sinds 2001 investeert de Vlaamse overheid in het natuurinrichtingsproject Zwarte Beek, waar onder meer het herstel van het unieke valleisysteem van de Zwarte Beek hoog op de agenda staat. De aanwezigheid van tal van bedreigde planten- en diersoorten, maar ook van een – voor West-Europa – uniek veenpakket, maakt dit gebied bijzonder. De natuurinrichtingsmaatregelen voor de vallei zijn vooral gericht op het herstel en ontwikkelen van een open en nat valleilandschap met kleine zeggenvegetaties, elzenbroekbossen, vennen, heide en heischrale graslanden. Diersoorten, zoals porseleinhoen, watersnip en beekprik leven in deze vallei en zijn uniek in Vlaanderen. Chris Dictus, consulent natuurplanning Natuurpunt: “Het herstel van het veen is een cruciale stap, zowel voor de captatie van CO₂ als voor de biodiversiteit. Het geeft meer kansen aan zeldzame soorten als wateraardbei, waterdrieblad en de watersnip die hier al broedt.”

De Vallei van de Zwarte Beek is is één van mooiste natuurgebieden van Natuurpunt  en dus ook een trekpleister voor wandelaars uit heel Vlaanderen die er via de plankenpaden over het zompige veen komen wandelen. Normaal denken mensen dat enkel te kunnen doen in de hoge venen, maar het kan dus ook een stukje dichter bij huis. Tot op heden werd reeds 3.2 miljoen euro aan Vlaamse middelen geïnvesteerd in dit belangrijke natuurgebied.

Daarnaast werd het gebied ook opengesteld en toegankelijk gemaakt voor bezoekers via wandelinfrastructuur zodat iedereen kan komen genieten van dit prachtig stukje Vlaanderen.

Nieuwe impuls voor de vallei

Met een nieuwe investering van 4,2 miljoen euro door minister Demir, wordt een volgende belangrijke en cruciale stap gezet in de bescherming en herstel van de vallei van de Zwarte Beek en van het aanwezige veenpakket. Zo worden ook de volgende vijf jaren belangrijke ingrepen gerealiseerd. Het waterpeil van de centraal gelegen Oude Beek wordt omhoog getrokken door het verhogen van de beekbodem en door het dempen van aanwezige zijgrachtjes. Hierdoor wordt verdere verdroging van het aanwezige veenpakket stopgezet.

De vallei wordt beleefbaarder gemaakt door allerhande constructies op te ruimen. Vervallen weekendhuisjes, stallen, draadafsluitingen of oude bruggetjes hebben geen functie meer en worden weg genomen. De oevers van enkele visvijvertjes aan weekendverblijven worden afgeschuind en natuurlijker ingericht. Om alles in de toekomst te onderhouden, wordt een netwerk van beheerpaden aangelegd of verbeterd voor de natuurbeheerder Natuurpunt. 

Veen en klimaat

Veen is een opeenstapeling van afgestorven plantenmateriaal dat zich eeuwenlang opstapelt in zeer natte gebieden. Doordat het grondwater er zo hoog staat komt afgestorven vegetatie, die normaal vergaat, onder water te liggen. Op die manier ontstaan, na duizenden jaren, veenlagen van wel meters dik. Het koolstof, uit de lucht gehaald door de planten toen ze nog leefden, wordt op die manier opgeslagen in het veen. Maar het is oppassen geblazen, verdroogt het veen, dan komt al de opgeslagen CO₂ weer vrij.

Door het projectuitvoeringsplan Vallei van de Zwarte Beek te realiseren, wordt het unieke veenpakket, dat in de ondergrond aanwezig is, beschermd. De verdere achteruitgang van dit veenpakket dat 200 ha groot is en plaatselijk tot 600 meter breedte en plaatselijk tot 5 meter dikte bereikt, wordt door de inrichtingsmaatregelen vermeden.  Het veenpakket behoudt dus haar functie als klimaatbuffer. Enerzijds doordat er meer water kan in opgeslagen worden, anderzijds omdat de ongeveer 1 miljoen ton CO₂ die momenteel ligt opgeslagen in het veenpakket, niet in de atmosfeer terecht zal komen. Ter vergelijking: 1 miljoen ton CO₂ komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van 500.000 wagens. Door de inrichtingswerken zorgen we er voor dat het veenpakket zich kan herstellen en zo zelfs extra CO₂ kan vastleggen, een hoeveelheid die zelfs kan oplopen tot het equivalent van de jaarlijkse uitstoot van om en bij 19.000 wagens.  De ontwikkeling van de Vallei van de Zwarte Beek levert hierdoor dus ook een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.