Lokale jeugd plant bomenrij in Grobbendonk en Vorselaar
23 november 2022
Deze ochtend plantten een 50-tal schoolkinderen uit Grobbendonk en Vorselaar we een bomenrij aan naast de Kleine Nete. De plantactie kadert in het natuurinrichtingsproject Graafweide Schupleer dat daar in de steigers staat. Het hoofddoel van dat project is de realisatie van 150 hectare natuur die weerbaar is tegen het veranderende klimaat.
De aanplant
Leerlingen uit het zesde leerjaar van de Mariaschool uit Grobbendonk en basisschool De Knipoog uit Vorselaar staken de handen uit de mouwen. Vorige week kregen ze nog les van de planontwerper over de aanplant en het belang van bomen. De lokale jeugd werkt zo dus mee aan de toekomst van het gebied. Ook Gouverneur Cathy Berx en de voorzitter van de Raad van Bestuur van de VLM Huub Broers staken een spade in de grond.
Door 50 fladderiepen te planten, herstellen we het historische landschap van Graafweide Schupleer. Landschapsherstel is een belangrijk thema in het natuurinrichtingsproject dat daar in de steigers staat. De nieuwe bomenrij ligt naast de Kleine Nete, stroomafwaarts van de Kasteelhoeve. Zo’n rij bomen is een voorbeeld van een klein landschapselement (KLE). KLE’s zijn in hoofdzaak aangelegd door de mens en brengen structuur aan het landschap. Bomenrijen, hagen en sloten werden aangelegd om grenzen van percelen aan te duiden.
De laatste jaren verdwijnen er veel KLE’s. Dat is problematisch, want ze maken het landschap mooier en ze zijn ook belangrijk voor veel dieren. Die kunnen er schuilen, rusten, nestelen of voedsel zoeken. Naast vogels herbergt een bomenrij honderden insecten, schimmels, mossen en andere planten. Een ware schat aan biodiversiteit dus. En zoals iedereen weet, hebben bomen een gunstig effect op het klimaat. In het gebied zijn ook veel vleermuizen aanwezig. Die gebruiken bomenrijen om zich te oriënteren.
"Iedereen wordt beter van meer bomen. Het is leuk om tussen te vertoeven, om naar te kijken en als natuurlijk luchtverfrissers zorgen ze voor gezondere lucht in Vlaanderen. Het doet me plezier om te zien dat onze jeugd niet bij de pakken blijft zitten, maar ook zelf hun boompje bijdragen. Met deze ingreep herstellen we samen het historisch landschap langs de Kleine Nete en maken we het gebied robuuster tegen de klimaatverandering die ons allemaal voor grote uitdagingen stelt", zegt Vlaams minister van Natuur Zuhal Demir.
De aanplant van de bomenrij langs de Kleine Nete is als het ware een voorproefje. De komende jaren planten we met behulp van natuurinrichting verschillende historische KLE’s opnieuw aan. Zo herstellen we het landschap.
De keuze voor de boomsoort viel op de fladderiep, ook de steeliep genoemd. Dat is een inheemse boom die goed tegen de hoge waterstanden kan. Door de toekomstige vernatting van het gebied, zal de waterstand op sommige momenten namelijk hoger zijn. De bomen zijn ook beter bestand tegen de veelvoorkomende iepenziekte en olmenziekte.
Natuurinrichting Graafweide Schupleer: Een project voor de natuur
Het hoofddoel van het natuurinrichtingsproject is de realisatie van een natte, klimaatrobuuste natuurkern van 150 hectare, die bestaat uit een mozaïek van natte ruigtes, bossen, moerassen en graslanden. Het projectgebied omvat de samenvloeiing van de Kleine Nete en de Aa en is van nature een overstromingsgebied. We geven de vallei haar optimale sponswerking terug zodat ze meer water opslaat tijdens natte periodes. Dat verkleint het risico op overstromingen stroomafwaarts. Een natte bodem beperkt bovendien de impact van de steeds meer voorkomende periodes van droogte en slaat meer CO2 op.
Bij natte natuur hoort ook een andere soortenrijkdom. Door de rivieren, natte graslanden, laagveenvegetatie en rietmoerassen opnieuw te versterken worden Graafweide en Schupleer ideale leefgebieden voor kwetsbare soorten als de kleine modderkruiper, rivierdonderpad en de blauwborst.
Recreatie en landbouw
Naast het thema natuur richt het project zich op recreatie en landbouw. Het gebied kent met de priorij O.L.V. Ten Troon en de oude Kasteelhoeve twee prachtige historische bouwwerken. Met kleine ingrepen laten we die sites nog meer in het oog springen. Graafweide Schupleer is een bijzonder gebied waar recreanten welkom zijn, op voorwaarde dat ze de kwetsbare zones niet verstoren. We informeren de recreanten over de mogelijkheden in de omgeving en sturen ze de juiste richting op met een goede ontsluiting. Zo hebben wandelaars, fietsers of kajakkers in de toekomst nog meer kans op een toevallige ontmoeting met een ijsvogel of zelfs een bever.
Omdat landbouw ook een belangrijke functie vertolkt in de vallei, zetten we in op een flankerend landbouwbeleid. Daarbij geven we landbouw en natuur de ruimte om duurzaam naast elkaar te bestaan. Dat doen we door gericht gronden te ruilen, de inrichting waar mogelijk klimaatrobuust te maken of andere compensatie te bieden voor mogelijk waardeverlies.
Verdere timing
Het projectrapport voor het natuurinrichtingsproject bevindt zich momenteel in een eindfase. De eerste grootschalige natuurinrichtingswerken zijn voorzien vanaf 2025.
De partners
Naast VLM en ANB, werken meerdere partners mee aan natuurinrichting Graafweide Schupleer. De gemeenten Grobbendonk en Vorselaar, Regionaal Landschap Kleine- en Grote Nete, provincie Antwerpen afdeling Integraal Waterbeleid, departement Omgeving, Agentschap Onroerend Erfgoed, Vlaamse Milieumaatschappij, Agentschap Natuur en Bos, Natuurpunt, Boerenbond en Departement Landbouw en Visserij maken dit project mogelijk.
Coördinatieopdracht Kleine Nete
Gouverneur Berx had in haar speech speciale aandacht voor de coördinatieopdracht Kleine Nete. Als procesbegeleider zorgt ze voor meer cohesie tussen de verschillende bestuurslagen en bewaakt ze de voortgang van en de afstemming tussen de verschillende projecten en processen in de vallei. Naast natuurinrichting Graafweide Schupleer, lopen er namelijk nog andere projecten en processen in het ruime gebied. Meer info over de coördinatieopdracht Kleine Nete vind je op: www.kleinenete.be.
Voor meer informatie: