Middelen voor demonstratiemaatregelen Water-Land-Schap vrijgemaakt

Vlaams minister van  Omgeving, Natuur en landbouw Koen Van den Heuvel trekt €818.500 uit voor demonstratiemaatregelen die een antwoord kunnen bieden op het veranderende klimaat. Deze subsidie past in het ‘landinrichtingsproject Water-Land-Schap’ en laat de lokale partners van 13 deelprojecten toe om samen met landbouwers en eigenaars mogelijke oplossingen voor waterbeheer te onderzoeken en toe te passen.

Minister Koen Van den Heuvel heeft het reglement en een budget van 818.500 euro voor de eerste reeks demonstratieprojecten Water-Land-Schap goedgekeurd. In 13 deelprojecten binnen het landinrichtingsproject Water-Land-Schap kunnen er daardoor projecten opgestart worden, die in de toekomst als voorbeeld kunnen dienen voor anderen. Deze demonstratieprojecten worden uitgevoerd in samenwerking met landbouwers en landbouwbedrijven, gemeenten, verenigingen en burgers.

Tijdens de jaarlijkse Demerdag ondertekenden de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), het departement Omgeving, het departement Landbouw en Visserij, het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en het Vlaams Kenniscentrum Water (VLAKWA) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een charter dat hen toelaat samen te werken aan dit landinrichtingsproject Water-Land-Schap. Voor de uitvoering wordt dan weer intensief met lokale coalities samengewerkt. Op die manier wordt de opgebouwde expertise en het uitgestippelde beleid gebundeld en gericht op de praktische uitvoering van klimaatadaptieve maatregelen in de landelijk gebieden waar de coalities actief zijn.

Het doel van het landinrichtingsproject is dan ook om uitdagingen op vlak van waterbeheer op te lossen, in nauwe samenwerking met gebruikers van het gebied, zoals landbouwers, bedrijven, omwonenden en water- en landschapsbeheerders.

Landbouwers, verenigingen en gemeenten in de 13 deelgebieden Water-Land-Schap worden opgeroepen om hun voorstellen voor het bestrijden van droogte, het voorkomen van erosie en het verbeteren van de waterkwaliteit in te dienen tegen het einde van het jaar. Een jury bepaalt welke voorstellen geschikt zijn om subsidie te ontvangen vanuit de Vlaamse overheid.

De demonstratieprojecten zijn testmaatregelen en betekenen een eerste stap die de overheid zet om samen met lokale landbouwers klimaatverandering op te vangen. Ze dienen bijvoorbeeld om nieuwe modellen van beheerovereenkomsten uit te testen of waterbesparende of waterophoudende maatregelen uit te proberen. De maatregelen worden opgevolgd zodat eruit kan geleerd worden. De technische, praktische of procesmatige aspecten van de maatregelen worden bijgestuurd wanneer dat noodzakelijk is voor een betere klimaatbestendige aanpak.

Na de demonstratiefase van 3 jaar worden de conclusies samengevat en kunnen ze gebruikt worden om het beleid en landbouwers uit andere gebieden in Vlaanderen te ondersteunen door hun goede voorbeelden aan te reiken.

Droge zomers zoals die van 2018 en 2019 zullen helaas vaker voorkomen en met dit proefproject wil de Vlaamse overheid alvast uittesten welke oplossingen een antwoord kunnen bieden op deze waterproblematiek.

14 deelprojecten Water-Land-Schap , een schare aan mogelijke maatregelen
Het landinrichtingsproject Water-Land-Schap bestaat uit 14 deelprojecten. De uitvoering van de deelprojecten gebeurt door 14 lokale coalities, die bestaan uit samenwerkingsverbanden tussen o.a landbouwers, lokale besturen, verenigingen en bedrijven. Elk van die gebieden kan dankzij het landinrichtingsproject kwaliteitsvoller ingericht worden, omdat er onder meer gewerkt wordt aan:

• Nieuwe vormen van beheerovereenkomsten om de beekvallei van de Gaverbeek klimaatbestendiger te maken;
• Nieuwe vormen van beheerovereenkomsten om de erosieproblematiek op te lossen in de drinkwatervoorziening (Dikkebusvijver en Zillebekevijver in Ieper) en  de robuuste valleien van de Kleine Kemmelbeek en Wijtschaatse/Bollaertbeek beschermen tegen erosie en inspoelen van nutriënten;
• gepaste oplossingen, zoals kleinschalige waterbekkens, bieden voor droogte en wateroverlast in de intensieve groenteregio Midden-West-Vlaanderen;
• de waterkwaliteit van de unieke Barbierbeek verbeteren en de structuurkwaliteit en de biodiversiteit langs de meanderende Barbierbeek verhogen in combinatie met duurzaam landbouwgebruik;
• overstromingen langs de Maarkebeek integraal aanpakken en hogere ruimtelijke kwaliteit in combinatie met landbouw creëren in het stroomgebied van de Maarkebeek;
• minder overstromings- en droogtegevoeligheid en een betere waterkwaliteit bewerkstelligen in de Mechelse groenteregio;
• samen met de landbouwers een betere waterkwaliteit, buffers tegenoverstroming en droogtemaatregelen creëren in de Vallei van de Aa;
• bovenstroomse maatregelen tegen droogte, wateroverlast en waterkwaliteit in Ravels aanpakken;
• een klimaatbufferend groenblauw netwerk in de Vallei van de Zennebeemden (Vlaamse rand) aanleggen;
• de Laakvallei omvormen tot een klimaatbestendige regio;
• een kwaliteitsvolle Getestreek ontwikkelen;
• samen met de landbouwers een groenblauw netwerk aanleggen in de Herk- en Mombeekvallei;
• natuurinclusieve landbouw in de Maasvallei ontwikkelen.