Na eerste jurybeoordeling: nog 13 kandidaten op shortlist voor erkenning als Nationaal Park of Landschapspark

Vlaanderen startte vorig jaar de zoektocht naar kandidaten voor 4 Nationale Parken Vlaanderen en 3 Landschapsparken die ze de komende jaren wil oprichten. De Vlaamse parken moeten de prachtige natuur en het uniek erfgoed dat Vlaanderen rijk is in de kijker zetten. In september dienden maar liefst 13 gebiedscoalities een kandidatuur in voor erkenning tot Landschapspark, en 10 tot Nationaal Park Vlaanderen. Twee onafhankelijke jury’s (één voor elk parkstatuut) gingen aan de slag om te beoordelen of de kandidaturen aan alle voorwaarden voldoen. Het resultaat daarvan is dat 7 kandidaten Landschapsparken en 6 kandidaten Nationale Parken doorgaan naar de volgende ronde. De resterende kandidaten worden nu begeleid in de opmaak van een masterplan, dat in het voorjaar 2023 moet leiden tot een finale keuze. Minister van Natuur Zuhal Demir en Minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele danken de jury voor het geleverde werk en loven ook de afvallende kandidaten voor hun inspanningen.

De jury voor de Nationale Parken heeft enkel die kandidaturen geselecteerd, waarvan ze oordeelt dat ze op de voorziene termijn van het begeleidingstraject een voldoende geloofwaardig masterplan kunnen voorleggen het statuut Nationaal Park waardig. Kandidaten waarbij de afstand tot de basisvoorwaarden (nog) te groot bleek, op vlak van natuurontwikkeling, effectieve oppervlakte natuurkern of het partnerschap, werden niet geselecteerd.

De 6 geselecteerde kandidaten voor de titel Nationaal Park Vlaanderen zijn:

De jury voor de landschapsparken heeft de kandidaten geselecteerd waarvan ze oordeelt dat het een samenhangend gebied is met een hoge landschapskwaliteit, en waarvoor een evenwichtige en gedragen coalitie klaar staat om een geloofwaardig en ambitieus masterplan voor te leggen. Kandidaten die niet de hoge standaard konden aantonen, vielen af.

De 7 geselecteerde kandidaten voor de titel Landschapspark zijn:

De geselecteerde kandidaten starten nu een begeleidingstraject voor de opmaak van een masterplan en een operationeel plan. Elke kandidaat ontvangt daarvoor ook 100.000 euro ondersteuning. Op het einde van het begeleidingstraject, eind maart 2023, beoordelen de jury’s het masterplan en het operationeel plan. In een laatste stap, midden 2023, volgt de eigenlijke erkenning van een kandidaat als Nationaal Park Vlaanderen of Landschapspark door de Vlaamse regering.

Vlaams minister van Natuur Zuhal Demir: “Natuur is geen opsmuk in het Vlaams beleid. Het staat centraal in het beleid. Stellingen dat Vlaanderen hiervoor te klein is, moeten definitief naar de prullenmand. We gaan ruimte maken. Na deze jurybeoordeling is meer dan ooit duidelijk dat de potentie van onze natuur en onze prachtige landschappen en erfgoed groot is. We moeten ze dan ook voluit benutten. Een Vlaams Park bewijst trouwens niet alleen op het vlak van natuur en milieu zijn meerwaarde, het is ook een economisch rendabel ‘product’ en kan een echte motor zijn van de streekontwikkeling”.

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele: “Historische gebouwen, sites en landschappen zijn herkenbare bakens in een veranderende omgeving, ze laten zien waar we vandaan komen, wie we zijn en welke ontwikkeling we doormaken. Het is daarom van belang om zorg te dragen voor deze sites en ze op een goede manier door te geven aan toekomstige generaties. De sterke kandidaturen voor de titel van Landschapspark vormen een garantie dat het verhaal van een dorp, een stad, een natie ook in de toekomst blijft verteld worden”.

Afvallers worden niet in de steek gelaten

Gebiedscoalities die niet doorgaan naar de volgende ronde, worden door de jury uitdrukkelijk geloofd voor hun inspanningen. Zij worden aangemoedigd om op de ingeslagen weg verder te gaan en verder te werken om eventueel in de toekomst alsnog het statuut van Vlaams Park te bekomen. Ook vanuit de Vlaamse overheid zullen zij blijvend bijgestaan worden om de beleidsdoelstellingen op vlak van landschap en natuur te realiseren.

“Zoals dat gaat bij een competitie zijn er veel meer gegadigden dan te begeven erkenningen. De jury koos echter in eer en geweten, hoe vervelend dat nieuws voor sommige kandidaten ook zal zijn. Vanuit Vlaanderen gaan we hen en hun talloze vrijwilligers in ieder geval niet in de steek laten. Gebiedscoalities zoals De Wijers, Bulskampveld, Kleine en Grote Nete,… zijn ook zonder statuut van Vlaams Park van bijzonder grote meerwaarde en leveren prachtig werk. De komende jaren kunnen ze waar nodig dan ook op goede samenwerking met en steun van onze Vlaamse diensten rekenen”, klinkt het bij Demir.

Wie zat er in de jury?

Twee onafhankelijke jury’s (één voor elk parkstatuut) met experten uit binnen- en buitenland beoordeelden de kandidaturen.

Econoom Geert Noels is voorzitter van de jury voor de Nationale Parken Vlaanderen. Hij wordt vergezeld van onder meer Janneke van Montfort (manager Nationale Parken Bureau Nederland), Georgette Leltz (Directeur Nationaal Park Hollandse Duinen), Luc Bas (Europees directeur van de natuurkoepel IUCN), Jan van der Borg (hoogleraar toerisme in Leuven en Venetië), prof. Hans Van Dyck en bouwmeester Eric Wieërs. Zij worden ook bijgestaan door de experten van de Vlaamse overheid.

De jury voor de Landschapsparken staat onder voorzitterschap van Sylvie Van Damme, onderzoeker landschapsontwerp van HOGent en HOWest. Zij wordt vergezeld van onder andere Theo Spek (professor landschapsgeschiedenis universiteit Groningen), Adriaan Haartsen (directeur Nederlands adviesbureau Landschap), Sebastien Lizin (assistent professor omgevingseconomie universiteit Hasselt) en Filip De Rynck (hoogleraar bestuurskunde Universiteit Gent). Zij worden ook bijgestaan door de experten van de Vlaamse overheid.

Wat zijn ‘Landschapsparken’ en Nationale Parken Vlaanderen’?

De Vlaamse Overheid werkte, onder coördinatie van Natuur en Bos (ANB) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), een beleidskader voor ‘Nationale Parken Vlaanderen’ en ‘Landschapsparken’ uit samen met het Agentschap Onroerend Erfgoed, het Departement Omgeving en Toerisme Vlaanderen. Met dat ​ beleidskader wil minister Demir de internationaal gekende merken Nationaal Park en Landschapspark op een eenduidige en kwaliteitsvolle manier invullen.

Bij een Landschapspark ligt de klemtoon op landschapskwaliteit en de verschillende functies van het gebied. In een Landschapspark gaan landschapsontwikkeling, recreatie, natuur, erfgoed, landbouw, wonen, bedrijvigheid en toerisme hand in hand.

Bij een Nationaal Park Vlaanderen ligt de klemtoon op natuur en biodiversiteit. Vlaanderen heeft de ambitie een handvol Nationale Parken met internationale uitstraling op te richten. Die gebieden moeten op langere termijn een natuurkern van 10.000 hectare groot vormen, en voldoende robuust zijn om hun uitzonderlijke natuur duurzaam te beschermen.

Voorwaarden Nationale Parken en Landschapsparken

Nationaal Park Vlaanderen:

Landschapsparken

Meer informatie