Natuurinrichtingsproject voor herstel Kraenepoel gaat van start

Op 31 januari 2024 gaf de Vlaamse minister van Omgeving groen licht voor de uitvoering van de natuurinrichtingswerken in het projectgebied de Kraenepoel en maakt in het totaal 2.200.000 euro vrij voor de voorbereiding en uitvoering van de inrichtingsmaatregelen. Hiermee geeft ze het startsein voor een reeks werken die zowel de natuur, het landschap als de recreatie ten goede zullen komen.

De Kraenepoel is een oude veldvijver met bijzondere natuurwaarden, het leefgebied van typische plantensoorten van heidevennen, zoals bijv. moerashertshooi, naaldwaterbies, gesteeld glaskroos en pilvaren, heel wat watervogels (o.a. slobeend, kuifeend, krakeend, wintertaling) en een twintigtal libellensoorten (o.a. blauwe glazenmaker). ​
​Het projectgebied is 54 ha groot en bestaat uit de veldvijver en enkele aangrenzende percelen op het grondgebied van de gemeente Aalter. ​
​Het groot­ste deel van het projectgebied heeft een groene gewestplanbestemming en behoort tot het Europees netwerk van natuurgebieden, de zogenaamde “Speciale Beschermingszones”. Deze gebieden zijn aangeduid om Europees beschermde habitattypes en soorten de kans te geven duurzaam te overleven en zo de Europese biodiversiteit te bewaren. ​

Vooral de laagblijvende vegetaties op de oevers, zoals het zeldzame oeverkruid en de met uitsterven bedreigde waterlobelia, zijn zeer zeldzaam en aangeduid als Europese topnatuur. Jammer genoeg hebben deze planten het lastig om te overleven en zijn ze op dit moment verdwenen bij de Kraenepoel. Eutro­fiëring (te veel voedingsstoffen in het water) en verdroging zijn de belangrijkste oorzaken.

Met de goedkeuring van de ‘maatregelen en modaliteiten’ kunnen we hydrologische maatregelen nemen. Door een hogere watertoevoer te voorzien met water uit landbouwgebied en afstromend water van een snelweg lossen we het droogteprobleem op, maar dat zorgt voor nieuwe vragen rond waterkwaliteit. Om dit probleem aan te pakken, voorzien we een olie-water-afscheider, een ijzerzandfilter en rietland (wetland)om de kwaliteit van dit extra toegevoerde water te verbeteren. Daarnaast willen we het slib uit de vijver verwijderen.

De hydrologische maatregelen zullen het aangevoerde water zuiveren voor het in de Kraenepoel terechtkomt. Samen met het ontslibben zal dit een gunstig effect hebben op de overlevingsmogelijkheden en ontwikkelingskansen van zeldzame en bedreigde oevergebonden planten, water- en moerasvogels en libellen.

“De opwaardering van de prachtige Kraenepoel gaat gepaard met een hoop voordelen. Het bevordert niet alleen de biodiversiteit en kwaliteit van het natuurgebied, maar ook op vlak van recreatie worden er stappen gezet. Zo komen er enkele rust- en belevingspunten, en worden er zitbanken en een fietsenstalling geplaatst. Er komt ook 1 ha bos bij. Het blauwgroene gebied wordt meer dan ooit een echte toeristische troef waar heel Vlaanderen van zal genieten.” stelt de Vlaamse minster van Omgeving.

Samen werken aan natuurdoelstellingen

Met alle partners (ANB, VLM, INBO, gemeente Aalter en particulieren) werd bovendien een overeenkomst peilbeheer ondertekend om de bovenstaande natuurdoelstellingen van de Kraenepoel te bereiken en de investering in het natuurinrichtingsproject Kraenepoel duurzaam te verzekeren. Het waterpeil in de Kraenepoel zal als één geheel beheerd worden met goed geregelde winter- en zomer waterpeilen voor de natuur.

Binnen het projectgebied komt er ook 1 ha bos bij en is er aandacht voor de recreant. Er worden enkele rust- en belevingspunten (vlonder) ingericht, zitbanken en een fietsenstalling geplaatst.

Medefinanciering vanuit Europa

Naast hoofdfinanciering van de Vlaamse overheid in kader van natuurinrichting krijgt het project ook financiële ondersteuning vanuit Europa, in kader van het Interregprogramma Vlaanderen-Nederland, via het project Aquatuur.

Het doel van het project Aquatuur is om de zoetwaterbeschikbaarheid te verhogen door enerzijds in te zetten op wateropslag en anderzijds door de kwaliteit van verschillende waterstromen te verbeteren. ​ In het natuurinrichtingsproject Kraenepoel zal HZ University of Applied Sciences (Vlissingen) en Universiteit Gent mee onderzoeken welk type rietland (constructed wetland) en ijzerzandfilter het meest geschikt is ​ voor de zuivering van het oppervlaktewater voor het in de Kraenepoel terechtkomt en volgen ze de monitoring van waterkwaliteit en waterkwantiteit mee op. 

Planning

Eerst volgt nu nog verder onderzoek, de opmaak van de technische plannen en de aanvraag van nodige vergunningen. Als alles volgens plan verloopt dan zal de uitvoering van de werken starten in 2027.

Meer info over het natuurinrichtingsproject: www.vlm.be/Kraenepoel