Open ruimte en platteland in transitie: de rol van de Vlaamse Landmaatschappij tussen 2001 en 2018
VLM lanceert derde geschiedenisboek
16 juni 2022
De voorbije 20 jaar groeide de VLM uit tot dé organisatie voor de open ruimte en het platteland in Vlaanderen. Onze medewerkers werkten aan oplossingen voor tal van complexe maatschappelijke omgevingsvraagstukken, op het vlak van landbouw, natuur, klimaat, milieu en omgevingskwaliteit. Dat weerspiegelt zich ook in de werking van de VLM, die sinds het begin van de 21ste eeuw een stuk veelzijdiger geworden is.
De geschiedenis van de VLM gaat terug tot de oprichting van de Nationale Maatschappij voor de Kleine Landeigendom (NMKL) die in 1935 de opdracht kreeg om sociale huisvesting op het platteland te faciliteren. In 1970 ontstond uit de NMKL de Nationale Landmaatschappij. Die kreeg de verantwoordelijkheid over de ruilverkavelingswerken in heel België. Door de derde staatshervorming in 1988, werd de toenmalige Nationale Landmaatschappij omgevormd tot de huidige Vlaamse Landmaatschappij. Die geschiedenis werd eerder al in kaart gebracht.
Toon Denys, gedelegeerd bestuurder van de VLM: “In 2018 was de Vlaamse Landmaatschappij 30 jaar jong, een mooie gelegenheid om een vervolg te breien aan eerdere geschiedenisboeken en ook het verhaal van de VLM sinds 2001 op papier te zetten.”
Veranderingen volgen elkaar in sneltempo op
Huub Broers: “Als voorzitter van de Raad van Bestuur van de VLM, merk ik dat de maatschappelijke en technologische veranderingen de afgelopen jaren elkaar steeds sneller opvolgen. Ondanks haar rijke geschiedenis heeft de Vlaamse Landmaatschappij nog nooit zoveel gerealiseerd en is ze nooit zo sterk bevraagd als de laatste 20 jaar. En dat alles met een uitgesproken maatschappelijk doel: de open ruimte en het platteland in Vlaanderen ontwikkelen, inrichten, versterken en de dienstverlening aan de burger daartoe zo optimaal mogelijk organiseren.”
Toon Denys: “De VLM is van oudsher een wendbare organisatie. Meer dan ooit leveren de open ruimte en het platteland essentiële diensten aan de bredere samenleving in het dichtbevolkte en welvarende Vlaanderen. Maar de uitdagingen die op ons afkomen zijn enorm, denk maar aan klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit, verstedelijking van het landschap en de duurzaamheid van onze voedselproductie. Het is belangrijk dat we ons daar als organisatie aan aanpassen en dat we zo optimaal mogelijk op die veranderingen inspelen.”
Belangrijke bron van informatie voor toekomstig beleid
Huub: “Toen ik nog leraar geschiedenis was, probeerde ik mijn leerlingen ervan te overtuigen dat de kennis van het verleden onontbeerlijk was om het heden te begrijpen en de toekomst voor te bereiden. Ook voor een organisatie is het belangrijk dat ze haar geschiedenis documenteert en in ere houdt. Daarom is dit een waardevol boek. Het boek vervult nog een functie: het biedt een belangrijke bron van informatie voor toekomstig beleid en om het publieke debat over de open ruimte en het platteland in Vlaanderen te voeden.”
Toon: “Doorheen de jaren is er binnen de organisatie ongelooflijk veel expertise opgebouwd. Dat maakt me als gedelegeerd bestuurder zeer trots. Omwille van die expertise werden en worden we veel gevraagd om complexe ruimtelijke uitdagingen die een impact hebben op ons milieu op een oplossingsgerichte manier aan te gaan. De VLM heeft daarvoor in het verleden altijd intensief samengewerkt met partners en zal dat in de toekomst ook blijven doen. We staan klaar om met onze ervaring en expertise de gevraagde initiatieven te ondersteunen en in de juiste richting te sturen.”
Wie schrijft die blijft
De opdracht om de geschiedenis van de VLM in kaart te brengen, is uitbesteed aan het Centrum voor Agrarische Geschiedenis van de KU Leuven. Onder de vleugels van prof. dr. Yves Segers nam onderzoeker Dries Claeys de pen vast. Het boek is mee geschreven door Peter Van Windekens. Hij was jarenlang de archivaris-bibliothecaris van de VLM, tot hij in 2020 met pensioen ging.
Dries Claeys: “Een helder beeld schetsen van de recente geschiedenis van de VLM zou onmogelijk geweest zijn zonder de hulp van een heleboel in- en outsiders. Hen wil ik graag bedanken voor de boeiende gesprekken die essentiële informatie verschaften en een inkijk gaven in hoe de beschreven ontwikkelingen werden beleefd.”
Deze publicatie is een vervolg op 2 eerdere volumes over de geschiedenis van de VLM. De drie geschiedenisboeken van de VLM zijn terug te vinden in de publicatiedatabank van de Vlaamse overheid: