Over schelpjes, tuf en een nieuwe website in Borgloon

Twee beelden van natuurkunstenaar Will Beckers verwijzen naar de aanwezigheid van schelpen en kalktuf in Borgloon. Een nieuwe website over de omgeving leidt je er langs en laat zien wat 15 jaar investeren in het landschap opbrengt.

In een Ruilverkaveling gaat de Vlaamse overheid samen met haar lokale partners op zoek naar kansen en uitdagingen voor een welomlijnd gebied. In Jesseren startte in 2004 zo’n ruilverkavelingsproject, waarbij meer dan 190 ha grond werd herverdeeld en naar een nieuwe toekomst werd geleid. Zowel landbouw als natuur zijn daarbij belangrijke doelen geweest. Landbouwers kregen in het project, samen met natuurorganisaties, de verantwoordelijkheid voor het beheer van de natuur. Het gebied won er aan aantrekkelijkheid en kreeg heel wat nieuwe wandelpaden om dat allemaal te ontdekken. Deze werden samengebracht in een wandelbrochure die eerder werd voorgesteld. Nu kun je via een nieuwe belevingswebsite een overzicht krijgen van wat je in het landschap van Jesseren ontdekt tijdens je wandeltochten.

Één van die wandeltochten, de ‘Verborgen Moois-wandeling’, start aan abdij Marienlof  in Borgloon. De wandeling voert de bezoeker al snel langs het Schelpenstrand. Dat is een metersdikke laag afzetting die heel wat restanten van schelpen bevat. Het gaat dan vooral om brakwaterslakken die er hun huisje in verloren. De slakken zijn ‘potamiden’ (in de volksmond ‘torentjes’ of turitellekes’) en wijzen op het voorkomen van een ondiep kustgebied of lagune, waar vermoedelijk een zoetwaterbeek in uitkwam. Je kunt dus zelfs spreken van ‘Borgloon-aan-zee’.  Vraag je je af of je grootouders dit nog meemaakten, dan zit je er zo’n 33 miljoen jaar naast. Van Borgloon-aan-zee bestaan dus geen prentkaartjes.

Om dit geologisch verschijnsel in de kijker te zetten, werkten de stad Borgloon samen met het ruilverkavelingscomité aan het plaatsen van een kunstwerk dat refereert naar de schelpen.

Ontwerper Will Beckers:

“Het natuurkunstwerk Time Capsule is eigenlijk een torenschelp, van binnenuit gezien, wat normaal alleen weggelegd is voor de bewoner ervan. Je hebt drie zintuigen nodig om het beeld volledig te beleven. Je voelt over het werk enkele kleinere schelpen, je kijkt door een kijkgat tot in het hart van het sculptuur en je hoort het ruisen van de wind door je oor er tegen te leggen. Het brengt je helemaal in verwondering over de omgeving waarin je je bevindt.”

Een tweede natuursculptuur ontwierp Will aan de Odiliabron. Het water dat langs de schelpafzettingen en de mergels de bodem indringt, neemt daar heel wat kalk van op. Als het water nadien opnieuw aan de oppervlakte komt, zoals aan de Odiliabron, dan zal het daar wat van die kalk terug afzetten. Het vormt ‘tuf’ of kalktuf. Je kunt dit vergelijken met het travertijn dat je kent van de postkaarten uit Kroatië of Turkije. Voor het kunstwerk aan de bron in Borgloon bedacht Will Beckers het dynamische Time Traveller. Het bronwater stroomt over het kunstwerk en zal na verloop van tijd ook tuf beginnen afzetten. Het werk en de tuf samen moeten dan refereren aan de mythische maretak. Een plant die in de streek uitermate zichtbaar is als groene bollen in de hoge bomen.

Burgemeester Awouters:

“We wijzen met deze twee werken op de bijzondere ondergrond die je hier vindt. Tegelijk vormen ze een sluitstuk voor de werken die de ruilverkaveling hier uitvoerde en waar we als stad mee onze schouders hebben onder gezet. Ik ben dan ook fier dat ik deze beelden met een verhaal nog kan voorstellen aan het publiek, voor ik begin volgend jaar mijn burgemeesterssjerp overdraag. Ze zijn een meerwaarde die de bezoeker doet nadenken. En ook de website juichen we toe, het biedt bezoekers een beeld van wat we te bieden hebben in ons landschap en geeft er ook praktische informatie bij.”