Perkuus smaakt naar meer
17 mei 2023
De projectoproep Ruimte voor Voedsel groeide uit tot Perkuus, een zelfoogstboerderij van twee enthousiaste onderneemsters met een hart voor tuinieren, korte keten en sociale cohesie. Een jaar na de lancering van het proefproject, gingen we een kijkje nemen.
Voor Charlotte en Hilde klonk de VLM-oproep ‘Ruimte voor voedsel’ als muziek in de oren. De jury koos hun projectvoorstel uit en de twee boerinnen gingen met volle goesting aan de slag met een zelfoogstboerderij of CSA (Community Supported Agriculture - door de gemeenschap gedragen landbouw).
Charlotte en Hilde kozen de naam ‘Perkuus’ voor hun zelfoogstboerderij en dat is niet zomaar. Perkuzen of boerkozen zijn landbouwers die aan kleinschalige, gemengde tuinbouw doen in de buurt van Brussel. De naam is typisch voor het Pajottenland en de Zennevallei, dichtbij de locatie van de gronden die de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) ter beschikking stelde voor het korte keten proefproject Ruimte voor Voedsel.
De opstart was complex. Een jaar geleden viel er op de velden immers niet veel te bespeuren. Charlotte en Hilde hadden heel wat werk, want ze moesten een aantal logistieke zaken op orde stellen. Toegangswegen naar de velden zijn er voorlopig niet. Transport van en naar de velden is bijgevolg niet evident. Ook watervoorziening en een opbergruimte voor het materiaal waren niet aanwezig. Een landinrichtingsplan zal de akkers in de toekomst toegankelijker maken, maar intussen moeten de boerinnen creatieve oplossingen zoeken voor deze obstakels.
Beide boerinnen genoten een opleiding bij De Landwijzer, een vormingscentrum voor biologische en biodynamische landbouw in Vlaanderen. Dankzij stages en boeiende leermomenten, bouwden de twee een netwerk uit dat hen van in het begin geholpen heeft. Ook vandaag kunnen ze rekenen op de steun van collega-boeren en vrijwilligers. Week na week zagen de velden er anders uit en vonden meer en meer zelfoogsters de weg naar Perkuus. Het vooropgestelde doel van 150 oogstaandelen bleef niet uit.
Ondertussen zijn er al 210 inschrijvingen en is de ambitie van 200 in 2023 ruim gehaald.
We vroegen Charlotte en Hilde naar hoe een dag op de zelfoogstboerderij verloopt:
"We werken met een vast weekstramien met twee oogstdagen en twee dagen waarbij we hulp krijgen van een seizoenarbeidster en een stagiaire. Op vrijdag is er ruimte om te overleggen. Hilde neemt voornamelijk de winkelteelten op zich en ik de CSA. Beide takken zien we niet als een apart iets. Als samenwerkend duo is het af en toe fijn om even alleen te werken aan iets."
"Elke eerste zaterdag van de maand organiseren we een samenwerkdag op de velden van Perkuus. Zelfoogsters krijgen zo de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en samen te oogsten. Gezelligheid is dan troef. Bij een picknick praten we bij of wisselen we ideeën uit. Als de zelfoogsters groenten nodig hebben, zijn ze vrij om elk moment van de dag langs te komen. Soms hebben ze gewoon behoefte aan rust, even weg uit de drukte van de stad. Het mag allemaal!"
"Aan de hand van vlaggen en bordjes duiden we aan welke groenten- en fruitsoorten klaar zijn om te oogsten. Tijdens de wintermaanden organiseren we een uitgebreider overleg met de ganse groep om te bespreken hoe het volgend oogstjaar zal verlopen."
"Communiceren doen we via infomomenten en een tweewekelijkse nieuwsbrief. Daarin staat informatie over de groenten- en fruitsoorten die klaar zijn voor oogst. We geven meer duiding, bijvoorbeeld als de oogst vertraging oploopt omwille van slechtere weersomstandigheden."
Een aantal verenigingen kwamen ondertussen zelfs op bezoek bij ons."
Smaakt Perkuus naar meer?
"Van de drie hectare beschikbare gronden liggen er nog delen die niet bewerkt zijn. We hebben die laten rusten om de bodem te verbeteren. In de toekomst is er dus ruimte voor extra smaakvolle groenten zoals witloof. Of, verschillende soorten aardappelen. Van de VLM kregen we een enorme vrijheid en dat is echt een meerwaarde. Het feit dat er nog werkpunten zijn, hoort nu eenmaal bij een proefproject. Niet alles is of loopt perfect, maar we genieten en zijn gelukkig met en op onze velden. Eind 2022 heeft de VLM ook laten weten dat er gewerkt wordt aan de overname van de gronden. Perkuus smaakt zeker naar meer!"
