Ruilverkavelingsproject Sint-Rijkers financieel afgerond
6 december 2021
Op 29 november is de aanvullende akte van het ruilverkavelingsproject Sint-Rijkers ondertekend. De akte beschrijft alle uitgevoerde financiële transacties tussen de overheid en de eigenaars en gebruikers van herverkavelde gronden in de ruilverkaveling Sint-Rijkers. Administratief is de ruilverkaveling daarmee afgerond voor de betrokken eigenaars en gebruikers.
985 eigenaars en gebruikers van gronden in een zone van 1855 hectare in Alveringem, Lo-Reninge en Veurne zijn betrokken bij de ruilverkaveling Sint-Rijkers. Dat is een inrichtingsproject waarbij de gronden van landbouwers geruild zijn met het oog op een meer efficiënte landbouw. 2907 percelen werden herleid naar 923 percelen, zodat de landbouwers hun gronden beter kunnen bewerken. De herverkaveling werd in 2016 doorgevoerd op het terrein en in 2017 administratief vastgelegd in een akte.
Om de herverkaveling te kunnen realiseren, waren heel terreinwerken nodig op privaat domein. Nieuw gevormde percelen hebben immers een goede afwatering, toegang en soms omheining nodig. Daarom werden grachten gedempt, gegraven, geherprofileerd, en werden wegen (her)aangelegd of aangepast.
Achter een dergelijk project met grondruilen op het terrein zit een complexe administratie om de transacties administratief en financieel af te handelen. Net als in andere ruilverkavelingen in Vlaanderen werd in Sint-Rijkers een vast systeem gebruikt om de financiële bijdrage van elke eigenaar te bepalen: alle gronden krijgen een puntenwaarde op basis van hun landbouwkundige waarde. Het streefdoel is dat elke betrokkene vóór en na de herverkaveling evenveel punten heeft. Eigenaars met minder punten krijgen een vergoeding; eigenaars die meer punten krijgen toebedeeld dan ze inbrachten, betalen een opleg. Eigenaars betalen ook een deel van de inrichtingswerken op privaat domein die verband houden met de herverkaveling. De eindrekening werd in september 2021 naar de eigenaars en gebruikers verstuurd. Eigenaars kregen daarna hun vergoeding uitbetaald of betaalden hun opleg.
De kostenverdeling is uiteindelijk vastgelegd in een notariële akte. Die is op 29 november 2021 in Brugge ondertekend door de voorzitter en de secretaris van het ruilverkavelingscomité, de gedelegeerd bestuurder van de Vlaamse Landmaatschappij en een medewerker van de Afdeling Vastgoedtransacties van de Vlaamse Belastingdienst. Deze akte wordt de aanvullende akte genoemd omdat ze het sluitstuk vormt van de eerdere akte uit 2017, waarin de herverkaveling wordt beschreven. Na het verlijden van de aanvullende akte ontvangen eigenaars en gebruikers van betrokken gronden een uittreksel uit de akte. Voor hen is de ruilverkaveling daarmee financieel afgerond.
Ruilverkaveling is veel meer dan gronden ruilen
Daarnaast is de ruilverkaveling Sint-Rijkers een project dat ook de verkeersveiligheid verbetert, het landschap opwaardeert, en werkt aan de milieukwaliteit. Alle plattelandsbewoners en -bezoekers in de regio hebben er dus baat bij. Er werden (en er worden de komende jaren) immers heel wat inrichtingswerken uitgevoerd op het openbaar domein. O.m.:
- Lokale wegen werden heraangelegd, bijv. de Uilstond, de Zomerweg, de Zavel, de Papestraat, de Zwarte Paardstraat, de kleine Bampoelstraat en de Oerenstraat. Later volgen ook nog diverse andere wegen zoals de Clamarastraat, Klarewal, de Burgmolenstraat en de Beauvoordestraat;
- Er werden 17 km vrijliggende fietspaden aangelegd. Daardoor kan men o.a. veilig fietsen vanaf de Nieuwe Herberg (N8) in Alveringem via Izenberge naar Leisele of naar Beauvoorde/Vinkem en de Gouden Hoofdstraat;
- Langs hoofdwaterlopen (bijv. de Bampoelbeek, Vinkemsebeek, Collaertshillebeek) werd ca. 9 km grasbufferstroken ingezaaid om het inspoelen van meststoffen in de waterlopen te verminderen en om het Polderbestuur een betere toegang tot de waterlopen te geven;
- Er wordt over een lengte van 10 km nieuwe beplanting voorzien langs hoofdwaterlopen, wegen en paden;
- Het wandelknooppuntennetwerk wordt uitgebreid met nieuwe wandelverbindingen.
Deze winter loopt ook nog een erfbeplantingsactie: 22 landbouwers en particulieren beslisten om van subsidies en ondersteuning van de ruilverkaveling Sint-Rijkers gebruik te maken om hun erf of tuin te vergroenen.
Ruilverkavelingscomité
Veel mensen en organisaties uit de Westhoek zijn betrokken bij dit ruilverkavelingsproject. In 2009 werd een ruilverkavelingscomité opgericht met vertegenwoordigers van de landbouwsector en van verschillende overheden. Het comité heeft rechtspersoonlijkheid en is bouwheer van de terreinwerken. Een ambtenaar van het departement Omgeving is voorzitter. De Vlaamse Landmaatschappij fungeert als secretariaat en levert de nodige mankracht om het project uit te voeren in opdracht van het comité. Ook de provincie West-Vlaanderen en de gemeentebesturen van Alveringem, Lo-Reninge en Veurne zijn betrokken en dragen hun steentje bij in de financiering van de kosten voor de terreinwerken op het openbaar domein. Wanneer alle werken uitgevoerd zijn, zal deze ruilverkaveling ongeveer 12,4 miljoen euro gekost hebben.
3 x voor en na