Ruimtelijke druk en erfgoedbehoud in de Rupelstreek: balans tussen verleden en toekomst
25 februari 2025
De open ruimte in de Rupelstreek staat onder druk. Nieuwe industrie, woonwijken en natuurgebieden ontstaan bovenop historische landschappen, wat zorgt voor een boeiende dynamiek. Honderd jaar geleden werd de regio gedomineerd door schoorstenen en kleigroeven. Vandaag is die industriële gelaagdheid nog steeds zichtbaar, als een tastbare herinnering aan voortdurende verandering.
Het landinrichtingsplan Open Ruimte Verbindingen Rupelstreek speelt hierop in met een reeks initiatieven en maatregelen om de ruimtelijke samenhang te versterken. Door gerichte ingrepen op het terrein worden kwaliteitsvolle, natuurlijke verbindingen gecreëerd tussen de Rupel, de Schelde en de omliggende open ruimte.
Nieuw kunstwerk als symbool van transformatie
Een opvallend nieuw element in deze aanpak is het kunstwerk ‘HABITAT’, dat langs de Rupeldijk in Boom werd onthuld. Dit kunstwerk vertelt het verhaal van de baksteennijverheid die plaatsmaakt voor natuur. Het is niet alleen een blikvanger langs het fietspad, maar ook een leefruimte voor vogels, insecten en vleermuizen.
‘HABITAT’ werd opgebouwd uit gerecupereerde oude bakstenen en nieuwe stenen gemaakt met klei uit de Rupelstreek. Zo vormt het een tastbare link tussen verleden en toekomst. Het werk staat bovendien op een plek waar ooit een steenbakkerij met schoorsteen stond, maar waar nu de natuur opnieuw haar plaats inneemt.
Internationale samenwerking en lokale steun
Het kunstwerk kwam tot stand dankzij een samenwerking tussen de Vlaamse Landmaatschappij, de gemeente Boom en het kunstenaarscollectief ‘de Nieuwe Opdrachtgevers’. De Duitse kunstenaar Michaël Beutler werkte samen met buurtbewoners aan het ontwerp en de realisatie.
‘HABITAT’ maakt deel uit van het Europese Alilasus-project, dat cultureel-ecologische initiatieven in Frankrijk, Spanje en België verenigt. Dankzij financiële steun van Vlaanderen, de gemeente Boom, Toerisme Vlaanderen, Nationaal Park Scheldevallei en materiaalsponsoring door Wienerberger kon deze landmark worden gerealiseerd. De totale kostprijs bedroeg ongeveer €120.000.