Samenwerking en partnerschap zorgen voor snelle realisatie van innovatieve waterbeheermaatregelen in de Moubeekvallei
Project Veldbos in minder dan anderhalf jaar van idee naar uitvoering
24 oktober 2024
Zedelgem, 24 oktober 2024 – Door de krachten te bundelen, kon de overheid een reeks antiverdrogingsmaatregelen in de Moubeekvallei realiseren via het Veldbosproject. Drainagegrachten werden omgevormd naar infiltratiepoelen en er werd een extra bos aangelegd langs de Moubeek in Zedelgem. Dit zal de waterinfiltratie in het gebied bevorderen en verdere verdroging tegengaan.
Het mooie valleilandschap blijft bewaard en wordt versterkt, met aandacht voor landbouw én natuur.
Medefinanciering via het Vlaams Klimaatadaptatieplan en een goede samenwerking tussen de verschillende overheden zorgden voor een beperkte doorlooptijd van het project en resultaten die na amper anderhalf jaar al zichtbaar zijn op het terrein. De aannemer voert momenteel de laatste werken uit.
Innovatieve Waterbeheermaatregelen
De omvorming van drainagegrachten naar infiltratiepoelen en de aanleg van een bufferbos (9.400 m²) langs de Moubeek in Zedelgem moet de waterinfiltratie in het gebied bevorderen en de verdere verdroging tegengaan. De aanleg van de nieuwe poelen werd zo goed mogelijk ingepast in het natuurlijk reliëf en de zone mag zich in de toekomst ontwikkelen als moerasbos. Afhankelijk van de evolutie kunnen hier later nog bijkomende beplantingen worden uitgevoerd door de beheerder, het Agentschap voor Natuur en Bos.
Op een perceel ter hoogte van de Kronemolenstraat werden de drainagegrachten en -buizen afgekoppeld en het afgevoerde water omgeleid naar infiltratiepoelen langs de beek. Het bovenstroomse water van de landbouwpercelen kan zo maximaal worden opgevangen en in de bodem infiltreren voor het eventueel overloopt naar de Moubeek.
Langs de Wolfstraat werd een moerasbos aangelegd met het ‘poel in poel’ principe om zo de biodiversiteit extra te stimuleren. Er werd gewerkt met getrapte profielen in 3 poelen.
Nieuwe poelen kunnen het opgevangen water bufferen en laten infiltreren in de bodem, de gracht kreeg een aangepast profiel zodat het water vertraagd wordt afgevoerd ©VLM
Aandacht voor landbouw, natuur én waterveiligheid
Het landschapsbeeld van de Moubeekvallei blijft ongewijzigd, met bovenstroomse landbouwpercelen en een beekbegeleidende structuur die versterkt wordt door de inrichting.
Een aantal percelen werden verruild met een landbouwer. Een perceel grasland in de meander van de Moubeek kan nu worden gebruikt voor waterberging en natuurontwikkeling.
Enkel in de zone natuurgebied langs de beek werd er ingericht en bebost. Langs de Moubeek is een zone vrijgelaten voor optimaal beheer van de waterloop in de toekomst.
De aanleg van een ringdijk waarborgt de waterveiligheid. De ringdijk zorgt voor de bescherming van een woning en de verkeersinfrastructuur én biedt de mogelijkheid om als eerste buffer water op te houden uit de Moubeek bovenstrooms het centrum van Zedelgem. De uitgegraven grond van de poelen is maximaal hergebruikt om de natuurlijk ogende beschermingsbuffer aan te leggen.
De aangelegde ringdijk beschermt de woning tegen het water en zorgt voor extra buffering © VLM
Samenwerking en Partnerschap
Het project werd uitgevoerd door de Provincie West-Vlaanderen in samenwerking met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), de gemeente Zedelgem en lokale landbouwers. De nodige gronden zijn aangekocht door de VLM en worden na inrichting overgedragen aan het ANB, dat ook verantwoordelijk zal zijn voor het beheer. De Financiering van de gronden en de bebossing gebeurt door het ANB.
Bart Naeyaert, gedeputeerde provincie West-Vlaanderen: "Inrichtingsprojecten die invulling geven aan de principes van bufferen, infiltreren en vertraagd afvoeren vinden we bijzonder belangrijk. In het gebied concreet aan de slag gaan, in overleg en samenwerking met de partners levert mooie resultaten op. Deze realisatie getuigt hiervan."
Binnen een periode van minder dan anderhalf jaar is het project van idee tot realisatie gekomen. Dit omvatte grondverwerving, grondruil, juridische procedures, het verkrijgen van een ministerieel besluit voor het gebruik van budgetten uit het Vlaams Klimaatadaptatieplan, omgevingsvergunningen, en de daadwerkelijke inrichting en bebossing van het gebied. De uitvoering van de werken liep van april tot oktober 2024. De aannemer voert momenteel nog de laatste werken uit.
Annick Vermeulen, burgemeester Zedelgem: "Door de toenemende extreme weersomstandigheden vormt water een steeds grotere uitdaging. Vanuit de gemeente Zedelgem zijn we dan ook blij dat er ook op ons grondgebied maatregelen kunnen worden genomen die bijdragen aan de oplossing. Dergelijke projecten zullen in de toekomst zeker hun nut bewijzen."
De totale kosten bedragen ca. € 150.000, waarvan € 100.000 wordt gefinancierd door middelen uit het Vlaams Klimaatadaptatieplan (VAP) en aanvullende financiering door de betrokken partners.
Vlaams minister van Omgeving & Landbouw Jo Brouns: “Dit project toont hoe we, door samen te werken, Vlaanderen in de toekomst beter wapenen tegen de gevolgen van droogte. Dankzij innovatieve waterbeheermaatregelen en de inzet van alle betrokken partijen, versterken we zowel de natuur als de landbouw, terwijl we de waterveiligheid garanderen.”
