Sneppemeersen: onbekende natuurparel aan de rand van Gent

Geïnteresseerden konden woensdag 13 september onder begeleiding de heringerichte Sneppemeersen ontdekken. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) voerde er natuurinrichtingswerken uit in opdracht van spoorwegbeheerder Infrabel. Natuurpunt Gent zal instaan voor het beheer van het gebied

Het natuurgebied is vooral zichtbaar voor de treinreizigers die vanuit West-Vlaanderen het station Gent Sint-Pieters binnenrijden en voor de vele fietsers die het pad langs de Sneppenbrugstraat of de Snepdijk gebruiken en rond het natuurgebied rijden.

Infrabel, de Belgische spoorinfrastructuurbeheerder, heeft de Vlaamse Landmaatschappij de opdracht gegeven een inrichtings- en beheersplan te maken voor het gebied Sneppemeersen (oppervlakte ca.12 ha). De inrichting van dit gebied is een compensatiemaatregel voor de uitvoering van werken aan en langs het spoor waarbij natuur werd ingenomen. De maatregelen in dit plan werden afgetoetst met het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), Natuurpunt vzw en Stad Gent.

Visie en inrichting

Het uitgangspunt voor de Sneppemeersen is het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de bestaande landschappelijke structuur met haar karakteristieke landschapselementen. De ophogingen langs de spoorweg, langs de Sleewagenstraat en de opgehoogde exploitatieweg schaden of ‘vervalsen’ de landschappelijke structuur. Deze gronden werden daarom verwijderd waar mogelijk.

Het ontginningspatroon, dat nog duidelijk aanwezig was, bestaat uit percelen begrensd door sloten en vaak met perceelsgreppels binnen de percelen, ook wel ‘laantjes’ genoemd. Waar het ecologisch en historisch opportuun was, zijn de verdwenen laantjes heraangelegd. Verlande laantjes werden licht afgeschraapt of dieper uitgegraven om het dichtgroeien te voorkomen. Op die manier kunnen ze een grotere variatie flora prikkelen en nog meer biotoop voor dotterbloemen en bloemrijke natte graslanden ontwikkelen. Dotterbloemen en bloemrijke natte graslanden houden immers van hoge grondwaterstanden en gedijen best in de laantjes.

De opgehoogde exploitatieweg heeft zijn functie verloren en werd na afgraving ingericht tot een brede gracht met zacht hellende oevers. Deze gracht is nu verbonden met de bestaande vijver die werd uitgebreid en vormt zo de blauwe slagader van het meersengebied. De vijver en de gracht zullen een grote aantrekkingskracht hebben op vogels. Bijkomend zijn twee verlande poelen beperkt uitgebreid en uitgediept om ze opnieuw waterhoudend te maken.

Op een aantal plaatsen werden solitaire bomen en bomenrijen (Italiaanse populier) gerooid omdat ze het typische open meersenlandschap verstoren. De landschapskenmerkende wilgenrijen zijn behouden en opnieuw aangevuld waar ze verdwenen of niet meer volledig waren. De gebiedsvreemde coniferenhaag op de noord-oostelijke grens van het gebied, rondom de voormalige woning, werd verwijderd, net als alle struikgewas rond de vijver en ter hoogte van alle geherprofileerde laantjes en grachten.

Het bestaande grazige pad (Sleewagenstraat) kreeg voor een klein deel een steenslagfundering. Een laagje aarde over de steenslagfundering zal ervoor zorgen dat in de toekomst het pad goed geïntegreerd wordt en tegelijk een stabiele toegang biedt tot het gebied voor onderhoudswerkzaamheden. De aanleg van dit gefundeerde pad gebeurde binnen het bestaande tracé van de Sleewagenstraat. De overige werken aan het grazige wandelpad beperkten zich tot het effenen van het pad en het snoeien (afzetten) van overgroeiende planten.

De Sneppemeersen zijn een klein en kwetsbaar gebied waar natuur de hoofdfunctie heeft. Daarom blijft het ontoegankelijk voor de wandelaar. Het bestaande wandeltracé aan de rand van het gebied blijft wel behouden en door de onderhoudswerken is de kwaliteit ervan zeker verbeterd. Een nieuw rustpunt aan de heringerichte vijver (naast de oude linde) biedt de bezoeker een mooi uitkijkpunt over de meersen.

“Voor Infrabel zijn het behoud en de opwaardering van de natuur belangrijke aspecten binnen onze spoor- en infrastructuurprojecten. Infrabel werkt nauw samen met de verschillende instanties die instaan voor het natuurbeheer om het natuurbehoud zoveel mogelijk te verzekeren. Het natuurinrichtingsproject ‘de Sneppemeersen’ is een duurzaam voorbeeld van die goede samenwerking met een prachtig resultaat tot gevolg voor zowel mens als natuur.” Tom Vandendriessche, Civil Engineering Urban Planning & Mobility.