Steenbakkerstunnel 38 in Niel krijgt nieuw leven als wandelverbinding tussen natuurgebieden

De Vlaamse regering keurde vandaag een budgetwijziging goed in het Landinrichtinsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek. Hierdoor kan een oude steenbakkerstunnel gerestaureerd en terug in gebruik genomen worden.

Al in 2019 keurde de Vlaamse Regering het ‘Landinrichtinsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek’ goed. In het plan werden maatregelen opgenomen die de open ruimte in de Rupelstreek ontwikkelen. De Rupel, die sinds kort terug tot leven komt na decennia van vervuiling, vormt de blauwe ader door een streek die gekenmerkt wordt door haar industriële verleden. De steenbakkerijen met hun typische schoorstenen, vormen daarbij langs de rivier een herkenbaar stuk erfgoed. Doordat de klei voor de bakstenen echter steeds verder uit het binnenland moest komen, werd de aanvoer meer en meer geblokkeerd door bebouwing, wegen en spoorwegen. Woningen en wegen maakten daarbij geregeld plaats voor lange spoortjes, waarlangs de klei naar de ovens werd getransporteerd door karretjes, getrokken door kleine, sterke paardjes. De grotere wegen en spoorwegen konden niet wijken en werden op een 50-tal plaatsen ondertunneld. De tunnels vormden zo nieuwe verbindingen, maar raakten na het uitdoven van de steenovens snel in verval. Ze werden omwille van veiligheidsredenen volgestort en werden vergeten.

In het Landinrichtinsplan Openruimteverbindingen Rupelstreek is er aandacht voor het lokale erfgoed. Door restauratie van een van de oude tunnels, wordt het steenbakkersverleden van de streek terug in beeld gebracht. Eerder restaureerde het Regionaal Landschap Rivierlandschap al de ingang van een tunnel aan de Paardenstal in de gemeente Niel, een lokaal bezoekerscentrum. Naast het centrum zat echter nog een verborgen tunnel, Tunnel 38.

Door extra budget vrij te maken, stelt de Vlaamse Regering nu de nodige middelen beschikbaar om Tunnel 38 helemaal te restaureren en terug in gebruik te nemen. Hiervoor wordt ingegrepen in de lokale waterhuishouding, zodat de tunnel niet meer als beek dient. De bakstenen wanden en het metselwerk worden hersteld, nadat ze lang te lijden hebben gehad van doorsijpelend en doorstromend vocht. De tunnel vormt zo opnieuw een verbinding tussen enerzijds de Rupel en natuurgebied Walenhoek en anderzijds het noordelijkere natuurgebied van de Kapittel en het Wetenschapspark.

Vlaams minister voor omgeving en toerisme, Zuhal Demir:

“Door te investeren in deze verbinding brengen we niet alleen lokaal erfgoed terug in beeld voor bezoekers, we creëren er meteen een nieuwe wandelverbinding mee. De lokale wandelnetwerken sluiten we aan op de tunnel en we integreren de tunnel en toegangswegen in het landschap. We lossen hiermee ook ineens het veiligheidsprobleem op van wandelaars die de sporen overstaken of langs de spoorberm wandelden.”

Tunnel 38 is de eerste tunnel die terug wordt opengemaakt voor recreanten. De investering van € 120.000 stelt de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) in staat om op zoek te gaan naar een aannemer voor de restauratie, die van start kan gaan tegen het einde van dit jaar. De gemeente Niel en de provincie Antwerpen investeren mee in dit project.

Dit jaar worden de bakstenen bogen van de ingang van nog eens 3 tunnels ook gerestaureerd en in een latere fase worden mogelijk nog extra tunnels opengemaakt voor natuur- en/of recreatieve verbindingen te realiseren in de Rupelstreek.