Vlaamse Regering bereikt akkoord over tweede oproep vrijwillige stopzetting van varkensstallen

Op 31 augustus 2023 heeft de Vlaamse Regering op voorstel van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir een definitief akkoord bereikt over een tweede oproep tot vrijwillige stopzetting van varkensstallen. De uitkoopbedragen blijven daarin identiek aan de eerste oproep, maar door een wijziging van de instapdrempel wordt de doelgroep uitgebreid. “Weer een belangrijke stap om zowel varkensboeren uit de nood te helpen, als de stikstofneerslag te verminderen in Vlaanderen”, aldus Demir. Ongeveer 2.700 extra landbouwexploitaties komen hierdoor in aanmerking voor het vrijwillig aanbod.

​De impactscore – die de stikstofneerslag van een landbouwbedrijf op nabijgelegen natuur weergeeft - is het belangrijkste criterium om te bepalen of varkensstallen in aanmerking komen voor vrijwillige stopzetting. Die impactscore wordt voor de tweede oproep verlaagd van 0,5% tot 0,025%. Daarmee verlaagt ook de instapdrempel en krijgen ongeveer 2.700 extra landbouwexploitaties met varkens de mogelijkheid om hun varkensstallen vrijwillig stop te zetten en daarvoor een vergoeding te ontvangen. De andere voorwaarden en regels blijven dezelfde als bij de eerste oproep, die liep van 3 april tot 17 juni 2023 en waarvoor ongeveer 900 bedrijven in aanmerking kwamen.

30 % minder varkens tegen 2030

Om tot een gunstige staat van instandhouding te komen van de Europees te beschermen natuur is een reductie van ammoniakuitstoot, onder meer afkomstig van varkensbedrijven, noodzakelijk. Om de stikstofuitstoot vanuit de landbouwsector te verminderen werd in de conceptnota PAS van 23 februari 2022 en de programmatische aanpak stikstof (PAS) van 10 maart 2023 onder andere de doelstelling opgenomen om de varkensstapel tegen 2030 met 30% te verkleinen. Daarvoor is voorzien in stimulerende maatregelen, zoals het verlenen van stopzettingsvergoedingen en sloopvergoedingen.

De lagere instapdrempel die voorzien is voor een volgende oproep zal bijdragen aan de inspanningen om de beoogde stikstofreductie te bereiken. Bijkomend draagt deze aanpassing bij tot de inspanningen om de doelstellingen van het Mestdecreet te bereiken. Doordat er mogelijk meer varkensbedrijven zullen stoppen, zal er logischerwijze ook minder varkensmest geproduceerd en vervolgens afgezet worden, wat bevorderlijk is voor de waterkwaliteit in het landbouwgebied.

Timing

Wanneer en hoe lang de volgende oproep zal worden opengesteld is nog niet beslist, maar daarover zal de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) in de komende weken communiceren. De tweede oproep komt er op vraag van de landbouwsector.

Verwerking eerste oproep

Intussen worden de dossiers van de eerste oproep behandeld door de Vlaamse Landmaatschappij. Dossiers die nog niet volledig waren kregen de voorbije weken de kans het dossier te vervolledigen. De 236 landbouwers die een aanvraag indienden om hun stallen stop te zetten zullen allemaal tegen ten laatste 15 oktober een voorstel hebben gekregen van de Vlaamse Landmaatschappij en kunnen daarna hun vergoeding ontvangen.