Nieuw kunstwerk in Alveringem knipoogt naar mysterieus verleden op Klarewal
Op de archeologische site Klarewal, op 2 kilometer van het centrum van Alveringem, heeft het kunstenaarsduo Elise Eeraerts en Roberto Aparicio Ronda een installatie gebouwd met de naam Below Ground, Beyond Earth (Klarewal). Het is een cirkelvormige formatie met reusachtige, verzaagde zwerfkeien als eerbetoon aan de resten van het verleden in de bodem. Het kunstwerk kwam tot stand in opdracht van de ruilverkaveling Sint-Rijkers i.s.m. De Nieuwe Opdrachtgevers. Het is vandaag ingehuldigd.
21 maart 2025
De site Klarewal, oorspronkelijk een rond perceel, ligt iets hoger dan de omliggende gronden. In de bodem zijn resten van een walgracht zichtbaar. Aanvankelijk dachten archeologen dat het ging om een versterking die in de 9de eeuw was opgetrokken tegen de invallen van de Noormannen of de Vikingen. Bij onderzoek in 2012-2014 zijn echter ook sporen gevonden die kunnen wijzen op menselijke activiteit in een veel verder verleden, nl. in de periode rond 2050 v. Chr. Ondanks alle onderzoek kunnen we tot nu toe het verleden van deze plek niet volledig doorgronden. Lag hier een versterking tegen de Noormannen, of gaan de sporen in de bodem ook veel verder terug in de tijd? Het mysterie blijft.
Daar spelen Elise Eeraerts en Roberto Aparicio Ronda op in. Hun werk Below Ground, Beyond Earth maakt de tijd op een analoge manier zichtbaar door middel van de zon die rond de verzaagde stenen cirkelt - zoals men dat in een ver verleden deed met zonnewijzers. De installatie markeert de jaarlijkse uiterste posities van de zon aan de horizon via de vensters die aan de keien zijn bevestigd. Op 21 juni en 21 december, resp. de langste en de kortste dag van het jaar, kan je de zon waarnemen door de vensters, en kaatst de lichtreflectie terug van de ene steen op de steen die er tegenover ligt. Ook op 21 maart en 21 september, wanneer de dag en de nacht overal ter wereld even lang zijn, heb je de kans om de zonsopgang en -ondergang te zien door de vensters van de middelste, grootste steenformaties. Het glas weerkaatst verschillende kleuren, afhankelijk van de lichtinval.
Landmark
Het kunstwerk kwam tot stand in samenwerking met vzw De Nieuwe Opdrachtgevers, die de keuze van de kunstenaars en proces begeleidde. De ruilverkaveling Sint-Rijkers heeft de kunstopdracht opgezet om de archeologische betekenis van de plek te markeren in het landschap. De kunstenaars zinspelen op de voormalige cirkelvorm van het perceel door de robuuste keien exact rond het middelpunt ervan op te stellen. De steenformatie bovengronds nodigt ons uit om stil te staan bij het verleden dat onder de aarde begraven ligt. Below Ground, Beyond Earth is als landmark een eerbetoon aan het onzichtbare verleden van de plek. Het werk is ook een knipoog naar de eindeloze beweging van de zon en de seizoenen. Elise Eeraerts: “Met dit werk maken we van de site een plek van verwondering en bezinning. Een plek waar verleden en heden elkaar raken in een poëtische interactie tussen het robuuste en tijdloze karakter van steen en de efemere, vluchtige aard van licht en tijd.”
De 6 stukken steen zijn gezaagd uit twee granieten zwerfkeien uit Zweden, vanwege de link met de Vikingen. De zwerfkeien wogen resp. 6 en 9 ton. Ze zijn in stukken gezaagd met een kabelzaag. Het uitboren van de cirkels voor het glas duurde per stuk drie uur. De zaagsnede is vers en grijs, en zal nog verkleuren door de invloed van het licht.
In de cirkels zit dichroïsch glas. Dat splitst het licht in twee verschillende kleuren.
Om de archeologische resten intact te laten voor de toekomst, wordt het terrein enkel nog gemaaid. De gemeente Alveringem is eigenaar en beheerder, net zoals van het terrein waar enkele maanden geleden het kunstwerk De Ziel van Sint-Rijkers werd gebouwd. Het kunstwerk is bereikbaar via de onverharde weg tegenover Klarewal nr. 7 en via het Zavelpad. Het ligt op het fietsnetwerk Westhoek van Westtoer. Aan de beide ingangen wordt binnenkort nog een infobord over de archeologische site en het kunstwerk gezet.
