Grauwe kiekendief broedt opnieuw succesvol in de Westhoek

Verrassend vogelnieuws uit de Westhoek. De grauwe kiekendief is er aan een comeback bezig als broedvogel in Vlaanderen. Liefst twee koppels (plus eentje net over de Franse grens) brachten met succes verschillende jongen groot. Het bewijs dat de VLM-beheerovereenkomsten, het soortenbeschermingsprogramma en samenwerking vruchten afwerpen.

De grauwe kiekendief is een beschermde roofvogel die in Vlaanderen uiterst zelden broedt. Het is een prachtige roofvogel die zijn nest in open landbouwgebieden maakt, als er voldoende voedsel beschikbaar en nestgelegenheid aanwezig is. Veldmuizen staan bovenaan op het menu van deze bijzondere vogel.

Sinds 2018 verwelkomt de Westhoek zowat jaarlijks een koppel grauwe kiekendieven. In 2020 broedden nabij de abdij van West-Vleteren zelfs twee koppels op eenzelfde perceel. Ook dit jaar broedde een koppel succesvol in Krombeke-Poperinge. Het mannetje van dit koppel betrof bovendien een jong uit het allereerste nest te Diksmuide in 2018. Niet minder dan vier jonge kiekendieven vlogen uit. Dit vooral door de fantastische medewerking van de betrokken landbouwer en de vakkundige nestbescherming en -opvolging van Natuurwerkgroep de Kerkuil.

Wim Bovens van Natuurwerkgroep de Kerkuil: “De belangrijkste stap bij de bescherming van kiekendieven is een vriendelijk gesprek met de landbouwer. Eens die op de hoogte is van de aanwezigheid van een nest in zijn graangewas of grasland en hoort wat de nestbescherming inhoudt, is het nest al voor 95% beschermd.”

Nóg straffer is de vestiging van twee koppels in de Moeren. Zowel op Belgisch grondgebied als op Frans grondgebied broedde een koppel. Uit elk nest vlogen telkens twee jongen uit. Het mannetje van het Vlaamse koppel was een jong uit één van de nesten uit 2020 bij de abdij van West-Vleteren.

Ook in het succesverhaal van de Moeren speelden naast de grauwe kiekendieven zelf, de betrokken landbouwers, de Franse partners en Natuurwerkgroep de Kerkuil de hoofdrol.

Soortenbeschermingsprogramma

Het Vlaamse deel van de Moeren is, naast verschillende gebieden in Vlaams-Brabant en Limburg, sinds 2015 opgenomen in het “Soortenbeschermingsprogramma voor grauwe kiekendief” van het Agentschap Natuur en Bos, om er de Vlaamse doelstellingen voor de soort mee te realiseren. Met aandacht voor ecologisch permanente structuren in het landschap en via gerichte maatregelen voor de soort wil men in die gebieden een geschikt habitat creëren voor de tot de verbeelding sprekende vogel. Op termijn wil men zo op Vlaams niveau tot 15 broedparen komen.

In de Westhoek zette bedrijfsplanner Dieter zich hard in om de beoogde doelstellingen te behalen, via de beheerovereenkomsten die landbouwers sluiten met de Vlaamse Landmaatschappij.

Dieter Coelembier: “In de Moeren zetten we de beheerovereenkomsten al jaren gebiedsgericht in, in functie van akkervogels. Sinds 2018 gebeurt dat ook met een geconcentreerde inzet van maatregelen specifiek voor de grauwe kiekendief. Dat de soort zich nu ook vestigt daar waar de maatregelen worden genomen, is een enorme opsteker voor de deelnemende landbouwers, voor mezelf, de VLM en alle betrokken partners. Het is bijkomend een bewijs dat samenwerking en een gebiedsgerichte inzet van beheerovereenkomsten loont.”

Vogelakker

De belangrijkste maatregel voor de grauwe kiekendief is de “vogelakker”. Het betreft een Nederlands concept dat vooral voedsel in de vorm van muizen moet leveren. Het zijn percelen ingericht met luzernestroken afgewisseld met gras-graan-kruidenstroken. Via een vastgelegd maaibeheer van de luzernestroken worden de muizen zichtbaar en bereikbaar voor jagende kiekendieven. De betrokken bedrijfsplanner van de VLM sloot naast de vele andere beheerovereenkomsten in de Moeren maar liefst acht dergelijke beheerovereenkomsten vogelakker met landbouwers, goed voor bijna 70 hectare kiekendiefvriendelijke maatregelen.

GSM-GPS-zenders

Alle zes de oudervogels werden door medewerkers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek voorzien van een zender. Dat maakt het mogelijk te achterhalen hoe de vogels het landschap en de maatregelen gebruiken. Daarnaast maken de zenders het mogelijk om de vogels te volgen van en naar hun overwinteringsgebied in Afrika. De zenders zorgen er bijkomend voor dat toekomstige broedplaatsen sneller ontdekt en beschermingsacties sneller kunnen uitgerold worden.

De vogels beginnen binnenkort aan hun tocht naar hun overwinteringsgebied in Afrika. We kijken nu al uit naar hun terugkomst volgend jaar!

Gebruik foto's: copyright Dieter Coelembier, VLM

​Eerder verschenen de volgende artikels over het succes van de beheerovereenkomsten in de Moeren:

Beheerovereenkomst in de Moeren zorgt voor broedsucces velduil

Soortenbescherming grauwe kiekendief op kruissnelheid - Oppervlaktedoelstellingen in de Moeren al behaald

Voor meer inhoudelijke informatie:

Bert Van Wambeke, diensthoofd Beheerovereenkomsten ​
​T02 543 72 74
​Bert.vanwambeke@vlm.be

Voor meer persinformatie:

Els Seghers, adjunct-woordvoerder VLM
​GSM 0494 56 48 41
​els.seghers@vlm.be