Grauwe kiekendief broedt opnieuw succesvol in de Westhoek

Verrassend vogelnieuws uit de Westhoek. De grauwe kiekendief is er aan een comeback bezig als broedvogel in Vlaanderen. Liefst twee koppels (plus eentje net over de Franse grens) brachten met succes verschillende jongen groot. Het bewijs dat de VLM-beheerovereenkomsten, het soortenbeschermingsprogramma en samenwerking vruchten afwerpen.

De grauwe kiekendief is een beschermde roofvogel die in Vlaanderen uiterst zelden broedt. Het is een prachtige roofvogel die zijn nest in open landbouwgebieden maakt, als er voldoende voedsel beschikbaar en nestgelegenheid aanwezig is. Veldmuizen staan bovenaan op het menu van deze bijzondere vogel.

Close-up mannetje grauwe kiekendief - copyright Dieter Coelembier, VLM
Close-up mannetje grauwe kiekendief - copyright Dieter Coelembier, VLM

Sinds 2018 verwelkomt de Westhoek zowat jaarlijks een koppel grauwe kiekendieven. In 2020 broedden nabij de abdij van West-Vleteren zelfs twee koppels op eenzelfde perceel. Ook dit jaar broedde een koppel succesvol in Krombeke-Poperinge. Het mannetje van dit koppel betrof bovendien een jong uit het allereerste nest te Diksmuide in 2018. Niet minder dan vier jonge kiekendieven vlogen uit. Dit vooral door de fantastische medewerking van de betrokken landbouwer en de vakkundige nestbescherming en -opvolging van Natuurwerkgroep de Kerkuil.

Wim Bovens van Natuurwerkgroep de Kerkuil: “De belangrijkste stap bij de bescherming van kiekendieven is een vriendelijk gesprek met de landbouwer. Eens die op de hoogte is van de aanwezigheid van een nest in zijn graangewas of grasland en hoort wat de nestbescherming inhoudt, is het nest al voor 95% beschermd.”

Nóg straffer is de vestiging van twee koppels in de Moeren. Zowel op Belgisch grondgebied als op Frans grondgebied broedde een koppel. Uit elk nest vlogen telkens twee jongen uit. Het mannetje van het Vlaamse koppel was een jong uit één van de nesten uit 2020 bij de abdij van West-Vleteren.

Ook in het succesverhaal van de Moeren speelden naast de grauwe kiekendieven zelf, de betrokken landbouwers, de Franse partners en Natuurwerkgroep de Kerkuil de hoofdrol.

Jonge grauwe kiekendieven in de Moeren - copyright Dieter Coelembier, VLM
Jonge grauwe kiekendieven in de Moeren - copyright Dieter Coelembier, VLM

Soortenbeschermingsprogramma

Het Vlaamse deel van de Moeren is, naast verschillende gebieden in Vlaams-Brabant en Limburg, sinds 2015 opgenomen in het “Soortenbeschermingsprogramma voor grauwe kiekendief” van het Agentschap Natuur en Bos, om er de Vlaamse doelstellingen voor de soort mee te realiseren. Met aandacht voor ecologisch permanente structuren in het landschap en via gerichte maatregelen voor de soort wil men in die gebieden een geschikt habitat creëren voor de tot de verbeelding sprekende vogel. Op termijn wil men zo op Vlaams niveau tot 15 broedparen komen.

In de Westhoek zette bedrijfsplanner Dieter zich hard in om de beoogde doelstellingen te behalen, via de beheerovereenkomsten die landbouwers sluiten met de Vlaamse Landmaatschappij.

Dieter Coelembier: “In de Moeren zetten we de beheerovereenkomsten al jaren gebiedsgericht in, in functie van akkervogels. Sinds 2018 gebeurt dat ook met een geconcentreerde inzet van maatregelen specifiek voor de grauwe kiekendief. Dat de soort zich nu ook vestigt daar waar de maatregelen worden genomen, is een enorme opsteker voor de deelnemende landbouwers, voor mezelf, de VLM en alle betrokken partners. Het is bijkomend een bewijs dat samenwerking en een gebiedsgerichte inzet van beheerovereenkomsten loont.”

Vogelakker

De belangrijkste maatregel voor de grauwe kiekendief is de “vogelakker”. Het betreft een Nederlands concept dat vooral voedsel in de vorm van muizen moet leveren. Het zijn percelen ingericht met luzernestroken afgewisseld met gras-graan-kruidenstroken. Via een vastgelegd maaibeheer van de luzernestroken worden de muizen zichtbaar en bereikbaar voor jagende kiekendieven. De betrokken bedrijfsplanner van de VLM sloot naast de vele andere beheerovereenkomsten in de Moeren maar liefst acht dergelijke beheerovereenkomsten vogelakker met landbouwers, goed voor bijna 70 hectare kiekendiefvriendelijke maatregelen.

Vogelakker - copyright Dieter Coelembier, VLM
Vogelakker - copyright Dieter Coelembier, VLM

GSM-GPS-zenders

Alle zes de oudervogels werden door medewerkers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek voorzien van een zender. Dat maakt het mogelijk te achterhalen hoe de vogels het landschap en de maatregelen gebruiken. Daarnaast maken de zenders het mogelijk om de vogels te volgen van en naar hun overwinteringsgebied in Afrika. De zenders zorgen er bijkomend voor dat toekomstige broedplaatsen sneller ontdekt en beschermingsacties sneller kunnen uitgerold worden.

Kjell Janssens van het INBO brengt zender aan bij vrouwtje grauwe kiekendief in de Moeren - copyright Dieter Coelembier VLM
Kjell Janssens van het INBO brengt zender aan bij vrouwtje grauwe kiekendief in de Moeren - copyright Dieter Coelembier VLM

De vogels beginnen binnenkort aan hun tocht naar hun overwinteringsgebied in Afrika. We kijken nu al uit naar hun terugkomst volgend jaar!

Gebruik foto's: copyright Dieter Coelembier, VLM

 

Beheerovereenkomsten vanaf 2023: focus op biodiversiteit

De beheerovereenkomsten die starten vanaf 2023 blijven vrijwillige, vijfjarige overeenkomsten tussen een landbouwer en de VLM waarbij de landbouwer vergoed wordt voor zijn inspanningen. Daarbij zal de focus liggen op het tegengaan van biodiversiteitsverlies in het landbouwgebied en de bescherming ​ van soorten die afhankelijk zijn van en verbonden zijn met landbouwactiviteiten in een gebied. Denk maar aan de veldleeuwerik, de patrijs, de grutto en de grauwe kiekendief. Die soorten zijn de laatste decennia sterk in aantal afgenomen.

De broedgevallen van de grauwe kiekendief bewijzen eens te meer dat landbouwers met beheerovereenkomsten fantastische resultaten boeken. De maatregelen die landbouwers de voorbije jaren uitvoerden, zijn cruciaal voor meer biodiversiteit en een mooier landschap in Vlaanderen. De VLM wenst de landbouwers nogmaals danken voor al hun inspanningen en hoopt op een goede verdere samenwerking de komende jaren.

Ontdek alles over de VLM-beheerovereenkomsten op de website www.vlm.be/beheerovereenkomsten


Eerder verschenen de volgende artikels over het succes van de beheerovereenkomsten in de Moeren:

Beheerovereenkomst in de Moeren zorgt voor broedsucces velduil

Soortenbescherming grauwe kiekendief op kruissnelheid - Oppervlaktedoelstellingen in de Moeren al behaald

 

Voor meer inhoudelijke informatie:

Bert Van Wambeke, diensthoofd Beheerovereenkomsten ​
T02 543 72 74
[email protected]

 

Voor meer persinformatie:

Els Seghers, adjunct-woordvoerder VLM
GSM 0494 56 48 41
[email protected]

 

Persberichten in je mailbox

Door op "Inschrijven" te klikken, bevestig ik dat ik het Privacybeleid gelezen heb en ermee akkoord ga.

Over Vlaamse Landmaatschappij

De NV Vlaamse Landmaatschappij is een Extern Verzelfstandigd Agentschap van de Vlaamse overheid onder de bevoegdheid van de Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme.  

Voor de Vlaamse Landmaatschappij zijn een veerkrachtige open ruimte vol leven en een dynamisch platteland het antwoord op uitdagingen als de verstedelijking, de klimaatverandering en de achteruitgang van de biodiversiteit. We versterken de open ruimte en het platteland door te investeren in bodem- en waterkwaliteit, biodiversiteit, ruimte voor voedsel en sociale cohesie. We zorgen voor een kwaliteitsvol landschap en een gezonde omgeving, waar het goed is om te leven en te werken en waar er ruimte is voor ontspanning. 

Samen met lokale en bovenlokale belanghebbenden geven we het openruimtebeleid, het plattelandsbeleid en het mestbeleid vorm en voeren we het uit op het terrein. Zo dragen we samen met onze partners bij aan de realisatie van de Europese en Vlaamse natuur-, plattelands- en milieudoelen.

De VLM werd opgericht in 1988 en stelt ongeveer 600 personeelsleden te werk via 6 kantoren te Brugge, Gent, Brussel, Leuven, Herentals en Hasselt.

De foto's in onze perskamer zijn eigendom van de Vlaamse Landmaatschappij. Het gebruik van die foto's is toegestaan mits bronvermelding (copyright Vlaamse Landmaatschappij).

Contact